Η συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου στον ALPHA 27/2/2005, ΠΛΗΡΕΣ ΚΕΙΜΕΝΟ Ποια είναι σήμερα η εικόνα της Εκκλησίας Τίθεται ζήτημα παραίτησης του Αρχιεπισκόπου; Πως ο Γιοσάκης συνόδευε δικαστικούς στον Αρχιεπίσκοπο Ήξερε ο Αρχιεπίσκοπος για την κίνηση του π. Επιφάνιου; Ο Αρχιεπίσκοπος δεν έστειλε τον Βαβύλη στα Ιεροσόλυμα Να είναι έγγαμοι οι Επίσκοποι; Υπάρχει σχέδιο πίσω από την επίθεση; Τα οικονομικά σκάνδαλα Εχει ο Αρχιεπίσκοπος περιουσία; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κυρίες και κύριοι, καλησπέρα σας. Βρίσκομαι στην Αρχιεπισκοπή δίπλα στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος τον κ. Χριστόδουλο, για μία συνέντευξη που νομίζω πως θα έχει απόψε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς έρχεται σε μια στιγμή ιδιαίτερα κρίσιμη και για την Εκκλησία, αλλά και συνολικά για την ελληνική κοινωνία. Μακαριώτατε, καλησπέρα σας. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Καλησπέρα σας. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Και σας ευχαριστώ θερμά που δεχθήκατε να απαντήσετε στα ερωτήματά μου. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κι εγώ σας ευχαριστώ γιατί είναι μία ευκαιρία να απευθυνθώ απευθείας στον ελληνικό λαό, που ασφαλώς επιθυμεί και επιδιώκει να ακούσει από πρώτο στόμα μερικές αλήθειες. Ποια είναι σήμερα η εικόνα της Εκκλησίας Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θέλω να ξεκινήσω Μακαριώτατε, δίνοντάς σας την εικόνα που έχω στο μυαλό μου με βάση τα δημοσιεύματα και τις συζητήσεις του τελευταίου διαστήματος για την Εκκλησία. Έχω την εικόνα μιας Εκκλησίας μέσα στην οποία έχουν παρεισφρήσει πράκτορες. Μιας Εκκλησίας μέσα στην οποία υπάρχουν κληρικοί οι οποίοι μετέχουν σε κυκλώματα, άνομα κυκλώματα στο χώρο της Δικαιοσύνης. Μιας Εκκλησίας στην οποία μετέχουν Επίσκοποι, οι οποίοι θησαυρίζουν εις βάρος των πολιτών. Μιας Εκκλησίας της οποίας το χρώμα ορισμένες φορές γίνεται «ροζ», διότι κάποιοι επιδίδονται σε «ροζ» σκάνδαλα. Μιας Εκκλησίας που διαθέτει ιερείς που κρατούν όπλο. Μια τέτοια εικόνα έχει εμφανιστεί το τελευταίο διάστημα και θέλω να σας ρωτήσω αν αυτή η εικόνα πιστεύετε ότι είναι εικόνα που κολακεύει την Εκκλησία ή αντιθέτως μία εικόνα που κατακερματίζει την αξιοπιστία και το κύρος της. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν υπάρχει αμφιβολία κ. Χατζηνικολάου, ότι όλα αυτά τα φαινόμενα τα οποία πριν από λίγο μνημονεύσατε, είναι υπαρκτά, και γι’ αυτό, πραγματικά έτσι αισθανόμεθα όλοι οι Χριστιανοί. Ιδιαίτερα εμείς που είμεθα οι πνευματικοί πατέρες και ποιμένες, αισθανόμαστε όχι μόνο θλίψη και λύπη και αγωνία, αλλά ταυτόχρονα αισθανόμαστε και τις ευθύνες τις οποίες έχουμε, είτε είμαστε άμεσα εμπλεκόμενοι στην υπόθεση αυτή, είτε είμεθα απ’ έξω θεατές της κατάστασης. Αλλά αυτό επ’ ουδενί λόγο νομίζω ότι επιτρέπεται να γενικεύεται ώστε προς τα έξω να βγαίνει η εικόνα μιας Εκκλησίας με διεφθαρμένους ανθρώπους, οι οποίοι, όπως είπατε, έχουν τέτοιες εκδηλώσεις που είναι πραγματικά απαράδεκτες. Πρέπει να σας διαβεβαιώσω κ. Χατζηνικολάου, κι εσάς και τον ελληνικό λαό ο οποίος μας ακούει, ότι δεν είναι αυτή η πραγματική εικόνα της Εκκλησίας. Μέσα στην Εκκλησία υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που αποτελούν στελέχη της, από τους Ιεράρχας που είναι 80, μέχρι τους 10.000 περίπου Εφημερίους, Κληρικούς, εγγάμους και αγάμους (τους «παπάδες» του λαού μας), έως τα στελέχη μας που είναι λαϊκοί οι οποίοι εργάζονται για την Εκκλησία. Η μεγάλη, θα έλεγα η συντριπτική πλειονότητα από αυτούς, είναι άνθρωποι αφοσιωμένοι στο καθήκον τους. Επιτελούν ένα πολύ σημαντικό πνευματικό και κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο μέσα στην κοινωνία μας, και δίνουν την πραγματική εικόνα την οποία έχει η Εκκλησία και για την οποία πραγματικά ενδιαφερόμαστε όλοι μας. Οι ελάχιστοι επίορκοι, οι οποίοι πράγματι υπάρχουν, είναι βέβαιον ότι εφόσον επισημανθούν ή έχουν ήδη επισημανθεί, θα επισύρουν πραγματικά πολύ αυστηρές ποινές - θα έλεγα τον πέλεκυ της Δικαιοσύνης επάνω τους- , γιατί δεν ανεχόμαστε οι ελάχιστοι άνθρωποι να είναι αυτοί που διαβάλουν όλη την Εκκλησία και όλο τον ιερό κλήρο και γεμίζουν με λύπη και θλίψη τις καρδιές εκείνων που αγαπούν την Εκκλησία, πιστεύουν στο Θεό και σέβονται την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Ποιές είναι οι ευθύνες του Αρχιεπισκόπου; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακαριώτατε, θέλω να γίνω πιο προσωπικός και πριν μπω, γιατί αναγκαστικά θα μπω απόψε και σε ερωτήσεις «αστυνομικού ρεπορτάζ» για τις πολυσυζητημένες υποθέσεις Βαβύλη και Γιοσάκη, θέλω πριν μπω σε αυτά, να ρωτήσω αν αισθάνεστε προσωπικά ότι έχετε βαθμό ευθύνης γι΄ αυτή την εικόνα της Εκκλησίας, και φαντάζομαι ότι για να ζητήσετε συγνώμη από τους πιστούς, κάποιο βαθμό ευθύνης αναγνωρίζετε. Θέλω να δω και να ακούσω, ποιος είναι αυτός ο βαθμός ευθύνης, γιατί ζητήσατε συγγνώμη. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κάναμε την αυτοκριτική μας. Η αυτοκριτική μας αυτή, μας οδήγησε στο συμπέρασμα, ότι έστω και αν δεν είμαστε εμείς προσωπικά εμπλεκόμενοι σε κάποιες από αυτές τις δραστηριότητες, εντούτοις επειδή είμαστε μέλη του σώματος, της Εκκλησίας που είναι το σώμα του Ιησού Χριστού, μετέχουμε στη χαρά και στη λύπη του καθενός μέλους, γι΄ αυτό το λόγο συμμεριζόμαστε μια κοινή ευθύνη την οποία έχουμε. Επαναλαμβάνω, έστω και αν δεν είμαστε προσωπικά ένοχοι για κάτι συγκεκριμένο, αισθανόμαστε την ευθύνη να πάρουμε πάνω στους ώμους μας όλη αυτή την κατακραυγή, την οποία βλέπουμε να έχει το πλήρωμα της Εκκλησίας, απέναντι σε κληρικούς, οι οποίοι είναι επιλήσμονες των καθηκόντων τους. Εγώ κ. Χατζηνικολάου έχω την αίσθηση ότι ως Προκαθήμενος της Εκκλησίας και Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου έχω τις μεγαλύτερες ευθύνες για ότι συμβαίνει σε όλη την Εκκλησία -- με αυτή την έννοια την οποία πριν από λίγο σας περιέγραψα. Γι΄ αυτό και απόψε είμαι εδώ μαζί σας, για να ακούσω οποιεσδήποτε ερωτήσεις, τις οποίες θέλετε να μου υποβάλλετε. Θα απαντήσω με πάσα ειλικρίνεια, η οποία και με χαρακτηρίζει πάντοτε, και θα απαντήσω έστω και αν αυτές οι απαντήσεις μου μερικές φορές, μπορεί να στραφούν εναντίον μου ή να με ζημιώσουν και να με βλάψουν προσωπικά. Γιατί αυτή την ώρα, νομίζω ότι όλοι έχουμε υποχρέωση και καθήκον να εμφανιστούμε όποιοι στην πραγματικότητα είμαστε, μπροστά στα μάτια και στα αυτιά του ελληνικού λαού. Να ξεγυμνώσουμε κατά κάποιον τρόπο την αλήθεια, να την πούμε με παρρησία, με σθένος θα έλεγα, και με κάποιο ηρωισμό, γιατί χρειάζεται πάντοτε να είναι κανείς γενναίος για να λέει τις αλήθειες. Έχω όλη αυτή τη διάθεση και ελπίζω να μου δώσετε την ευκαιρία να το αποδείξω. Τίθεται ζήτημα παραίτησης του Αρχιεπισκόπου; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα τα ρωτήσω όλα Μακαριότατε. Θα τα ρωτήσω όλα γιατί όντως το κλίμα που έχει διαμορφωθεί επιβάλλει να τα ρωτήσει κανείς όλα. Θέλω όμως, πριν μπω στις υποθέσεις που απασχόλησαν αυτές τις μέρες την κοινή γνώμη, να σταθώ στο θέμα της παραιτήσεως. Από αρκετά χείλη στο χώρο της πολιτικής και από ορισμένα χείλη στο χώρο της Εκκλησίας, τον Ζακύνθου, τον Ηλείας που υπέβαλλε πρόταση μομφής, και τον Γρεβενών νομίζω. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Οχι; Αλλον έναν άκουσα σήμερα, δεν ενθυμούμαι από ποια περιφέρεια. Τρεις δεσποτάδες, να το πω έτσι, τρεις Μητροπολίτες, είπαν τη λέξη παραίτηση για σας. Θέλω να ρωτήσω αν αυτή η σκέψη, η σκέψη της παραιτήσεως πέρασε από το μυαλό σας, γιατί βλέπω ότι δεν παραιτείσθε, αντιθέτως βλέπω ότι έχετε επιλέξει μια πιο επιθετική τακτική. Αυτό αισθάνομαι. Πέρασε η σκέψη της παραιτήσεως από το μυαλό σας; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κύριε Χατζηνικολάου, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι από τη σκέψη μου έχουν περάσει όλα όσα μπορείτε να διανοηθείτε εσείς και ο οιοσδήποτε μας ακούει αυτή την ώρα και πολύ περισσότερα από αυτά που εσείς φαντάζεστε. Όλα τα έχω μελετήσει, όλα τα έχω ζυγίσει και για κάθε μια από τις περιπτώσεις αυτές έχω αφιερώσει πολύ χρόνο, μελετώντας την κάθε μια χωριστά. Όμως σε ότι αφορά το συγκεκριμένο ερώτημα για το οποίο μου μιλάτε, βεβαίως το ήκουσα, βεβαίως το εζύγισα μέσα μου και το απέρριψα αμέσως. Το απέρριψα δε, διότι πιστεύω ότι εγώ δεν είμαι μέρος του προβλήματος αλλά είμαι εκείνος ο οποίος καλούμαι αυτή την ώρα, να οδηγήσω όλη την Εκκλησία προς την κάθαρση, έτσι όπως έχει ονομαστεί, δηλαδή την αυτοκάθαρση όλων των στελεχών της. Αλλωστε και η πρόσφατη ετυμηγορία της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας με μια συντριπτική πλειονοψηφία που με στηρίζει στις επιλογές μου αυτές, για μένα αποτελεί πραγματικά ένα μήνυμα, το οποίο με ενισχύει στην τοποθέτησή μου αυτή. Επομένως μαζί με τους Ιεράρχες, μαζί με την πολιτεία --γιατί πολλά από τα μέτρα, τα οποία έχουμε εισηγηθεί, χρειάζονται νομοθετική ρύθμιση και αναμένουμε πραγματικά να γίνουν αυτές οι ρυθμίσεις ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε με αταλάντευτο βήμα και χωρίς συμβιβασμούς ύποπτους--, προχωρούμε σε αυτό που έχει ονομαστεί κάθαρση της Εκκλησίας. Πως ο Γιοσάκης συνόδευε δικαστικούς στον Αρχιεπίσκοπο; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Λένε πολλοί Μακαριότατε, ότι η κάθαρση, η εξυγίανση, θα αγγίξει όλους εκτός από το περιβάλλον του Χριστόδουλου. Λένε δηλαδή ότι ενώ είστε αυστηρός στις περιπτώσεις Μητροπολιτών ή Κληρικών που δεν βρίσκονται κοντά σας, είστε ανεκτικός όταν το κακό χτυπά το περιβάλλον σας. Θέλω να γίνω πιο συγκεκριμένος. Θέλω για παράδειγμα να σας πω ότι ο Θεόκλητος, ο Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος (τον οποίο γνωρίζω και γι΄ αυτό δεν πιστεύω τις κατηγορίες που εξακοντίστηκαν εναντίον του), αν ήταν Υπουργός και εσείς Πρωθυπουργός σε μια κυβέρνηση, θα είχε ήδη υποβάλλει την παραίτησή του. Και το λέγω γιατί είναι γνωστό, έχει γραφεί και φαντάζομαι δεν θα το διαψεύσετε, ότι ήταν ένας εξ εκείνων μαζί με τον Μητροπολίτη Αττικής, που εισηγήθηκαν σε εσάς να τοποθετηθεί ο Αρχιμανδρίτης Γιοσάκης σε επιτελική θέση της Αρχιεπισκοπής, και εσείς βέβαια του αρνηθήκατε. Μια τέτοια εισήγηση, μια λανθασμένη εισήγηση για ένα υψηλό πόστο δίπλα στον ταγό της Εκκλησίας κανονικά θα πρέπει να οδηγήσει σε παραίτηση. κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Είμαι σε θέση να σε διαβεβαιώσω ότι ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεόκλητος, έχει ήδη λάβει τις αποφάσεις του, ύστερα από πολλές και ώριμες σκέψεις. Σήμερα το μεσημέρι με ειδοποίησε ότι είναι αποφασισμένος να υποβάλει την παραίτησή του, αποδεχόμενος τις ευθύνες γι’ αυτές τις πράξεις τις οποίες πράγματι είχε κάνει. Εγώ δεν αρνήθηκα ποτέ όταν ρωτήθηκα, το ότι υπήρξαν κάποιες εισηγήσεις σε εμένα και μάλιστα είπα όχι από θεσμικά όργανα της εκκλησίας, ή από υπηρεσιακούς παράγοντες, αλλά από άλλα πρόσωπα με τα οποία συνδέομαι φιλικά. Και δεν ήτο μόνο ο Σεβασμιότατος Θεόκλητος, ήταν και άλλα λαϊκά πρόσωπα, τα οποία με πλησίασαν στην διάρκεια κάποιων… Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θέλετε να μας πείτε; Ρωτώ διότι… κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν θέλω να αναφερθώ σε κανέναν. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ο Γιοσάκης έχει συνδεθεί με ένα κύκλωμα στο χώρο της δικαιοσύνης. Εάν λοιπόν αυτοί που σας εισηγήθηκαν να τον βάλετε κάπου ψηλά, δίπλα σας, ήταν λειτουργοί της δικαιοσύνης, ή από το χώρο της δικηγορίας, ή από τέτοιους χώρους, έχει σημασία. κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν θέλω να εκθέσω τους ανθρώπους και δεν έχει κανένα νόημα αυτό να το κάνω. Εκείνο όμως που έχει νόημα και σημασία νομίζω, είναι ότι παρά το ότι εδέχθην κάποιες εισηγήσεις, εγώ τις απέρριψα. Τις απέρριψα, ακριβώς διότι είχα ακούσει περί του προσώπου. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ελέχθη ότι ο Πειραιώς τότε σας είχε πει, «προσέξτε με τον Γιοσάκη, γιατί στη Λήμνο τον έδιωξε ο κόσμος, στα Κύθηρα τον έδιωξε ο κόσμος, στην Αμερική κατηγορήθηκε για οικονομικά σκάνδαλα». κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Αυτό είναι αληθές, αλλά ο Σεβασμιώτατος Πειραιώς μου το είπε αυτό, παραβιάζοντας τρόπον τινά ανοιχτές πύλες, διότι ήδη εγώ είχα απορρίψει την εισήγηση και επομένως του το είπα εκείνη την ώρα που με ενημέρωνε φανταζόμενος ίσως ότι δεν ήξερα περί τίνος προσώπου πρόκειται. Ο Γιοσάκης συνόδευσε δικαστικούς; Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα με συγχωρήσετε, αλλά δεν συνηθίζεται ο δημοσιογράφος να κάνει αστυνομικού τύπου ερωτήσεις στον Αρχιεπίσκοπο, όμως εκεί φτάσαμε με τα όσα τον τελευταίο καιρό ελέχθησαν και εγράφησαν, πρέπει να ρωτήσω: κάποιον τον οποίο απορρίπτετε για μια θέση κοντά σας εδώ στην Αρχιεπισκοπή και για του οποίου την προϊστορία είστε ενήμερος, πώς γίνεται στη συνέχεια να μεσολαβεί για συνάντησή σας με δικαστικούς και να παρευρίσκεται στη συνάντηση αυτή; Μου έλεγαν κάποιοι ότι αν για παράδειγμα ο Σεραφείμ έβλεπε σε μια συνάντηση κάποιον που δεν του άρεσε η φάτσα του, να το πω έτσι ή το ποιόν του ή η προϊστορία του, του έλεγε «άει στα τσακίδια». Εσείς δεν λειτουργείτε έτσι ως χαρακτήρας, το ξέρω, όμως πώς γίνεται αυτός στη συνέχεια να μεσολαβεί για να συναντηθείτε με δικαστικούς. κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, καταρχήν δεν είναι βέβαιο ότι ο πατήρ Γιοσάκης μεσολάβησε για να μου γίνει μια επίσκεψη κάποιων δικαστικών. Οι επισκέψεις μου κρίνονται από το ιδιαίτερο γραφείο μου και βέβαια κάποιος τηλεφωνεί εκεί συνήθως και λέγει ότι ο κύριος τάδε ή οι κύριοι τάδε ζητούν να δουν τον Μακαριώτατο. Όταν το βράδυ ή το μεσημέρι συναντώμαι με τα πρόσωπα του γραφείου μου, μου μεταφέρουν αυτές τις επιθυμίες. Δεν είναι απαραίτητο να μου πουν ότι μεσολάβησε ο τάδε για τον κύριο τάδε. Μου λένε την ουσία της υποθέσεως ότι ο τάδε κύριος ή οι τάδε κύριοι ζητούν να σας δουν. Αυτό έγινε και στην προκειμένη περίπτωση. Εάν ο πατήρ Γιοσάκης είχε μεσολαβήσει, ή όχι εγώ δεν το ξέρω. Γι΄ αυτό και όταν εδέχθην την επίσκεψη στο γραφείο μου... Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ρωτήσατε τα στελέχη της Αρχιεπισκοπής αν κάποιος από αυτούς είχε την επαφή μαζί του και οδήγησε σε αυτή τη συνάντηση; κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Την εποχή εκείνη διευθυντής του γραφείου μου ήταν ο πατήρ Σεραφείμ, με τον οποίο τώρα δεν έχω καμιά επικοινωνία και επομένως δεν έχω την ευχέρεια να τον ρωτήσω. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Άλλη μια επιλογή που χρεώνεται κι αυτή στον Θεόκλητο, για την οποία λέγουν ότι ο πατήρ Σεραφείμ ήταν ανώριμος για να αναλάβει μια τέτοια θέση και λέγουν επίσης, ότι όπως αποδείχθηκε από τα πράγματα, ήταν και ανώριμος για την ιεροσύνη, με την έννοια ότι αποφάσισε να φύγει από την Εκκλησία. κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Αυτό το δεύτερο είναι αληθές, και όπως είπα και στην Ιεραρχία μέσα, εγώ πονώ και θλίβομαι για τη ψυχή του παιδιού αυτού. Αλλά από εκεί και πέρα ήτο 28 ή 29 ετών, αν θυμάμαι καλά, όταν τον τοποθέτησα στη θέση αυτή. Κύριε Χατζηνικολάου εγώ θυμάμαι εσείς ο ίδιος σε παρόμοια ηλικία διευθύνατε ολόκληρο τηλεοπτικό σταθμό, έτσι δεν είναι; Εγώ δε, εμπιστεύομαι τους νέους, τους αγαπώ και τους εμπιστεύομαι, και νομίζω ότι οι νέοι μας έχουν πολλές ικανότητες και εν πολλοίς είναι κατάλληλοι για να φέρουν εις πέρας μια τόσο υψηλή αποστολή. Βεβαίως, έπεσα έξω στις εκτιμήσεις μου στην περίπτωση, και είναι και αυτός ένας λόγος για τον οποίο είπα στο λαό μας «συγγνώμην». Γιατί, πολύ δύσκολα θα έλεγε κανείς ότι συγχωρούνται τέτοιου είδους σφάλματα, αλλά δεν είναι σφάλματα τέτοια, ώστε να δικαιολογούν την γενικότερη απαξίωση της Εκκλησίας. Η επιστολή για τον Βαβύλη Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακαριώτατε, να ρωτήσω ευθέως; Λένε κάποιοι, σας κατηγορούν και εγώ τη συνυπογράφω αυτή την κατηγορία, την πιστεύω και εγώ δηλαδή, ότι παραείστε ανοικτός με τους ανθρώπους, με αποτέλεσμα και στο περιβάλλον σας να παρεισφρύουν άνθρωποι χωρίς να τους ψάξετε πολύ, να το πω έτσι, αλλά και να εμφανίζεστε ως υποστηρικτής ανθρώπων που ίσως δεν αξίζουν την υποστήριξή σας. Λέω ας πούμε, περίπτωση επιστολής Βαβύλη. Θα πάω αναλυτικά σε αυτό μετά. Μου λένε τώρα και δεν ξέρω αν θα αποδειχθεί, διότι ακούω οι φήμες πια έχουν κατακλύσει τα δημοσιογραφικά γραφεία, ότι θα βγουν και άλλες επιστολές σας για άλλους οι οποίοι απεδείχθησαν στη συνέχεια εγκληματίες, είτε με ναρκωτικά είτε με άλλα εγκλήματα. κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κύριε Χατζηνικολάου με την ίδια λογική θα μπορούσε να πει κανένας ότι και η Ακαδημία Αθηνών πχ. η οποία επιβραβεύει κάποιον ή η ελληνική πολιτεία που παρασημοφορεί κάποιον, για κάποιες υπηρεσίες τις οποίες έχει ήδη προσφέρει, και εκ των υστέρων αυτός ο άνθρωπος αποδεικνύεται ότι εμπίπτει κάπου σε ένα πλαίσιο παρανομίας, ότι θα φταίει η Ακαδημία ή θα φταίει η κυβέρνηση ή το Υπουργείο Εξωτερικών που απονέμει τα βραβεία αυτά. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μπορεί να βγουν και άλλες επιστολές; κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Εχω ένα ολόκληρο φάκελο με τύπους επιστολών, τις οποίες έδιδα... Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα έχουμε συνέχεια δηλαδή. κ.ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ναι, δεν ξέρω αυτοί στους οποίους έδωσα τις επιστολές αυτές τι εξέλιξη είχαν τελικά , αλλά το πρόβλημα είναι την ώρα που δίνει κανείς μια συστατική επιστολή, ποιος είναι αυτός προς τον οποίο δίδεις. Και εγώ, οσάκις χρειάζεται να δώσω, ερευνώ τα πράγματα, δεν δίδω έτσι επειδή κάποιος το ζήτησε. Κάποιος θα είναι ο οποίος έρχεται και λέγει εγώ εγγυώμαι γι΄ αυτόν. Εάν δεν έχουμε ένα τέτοιο πρόσωπο, ρωτούμε μόνοι μας να μάθουμε ποιος είναι αυτός που ζητεί επιστολή. Πολλές φορές λέμε «δεν σας ξέρουμε και επομένως δεν μπορούμε να σας δώσουμε τέτοια επιστολή». Αλλά κ. Χατζηνικολάου, ποιος είναι ο ρόλος ενός πνευματικού πατρός; Είναι, ας πούμε, να είναι κουμπωμένος απέναντι σε όλους τους ανθρώπους, να μη δέχεται κανέναν, να υποπτεύεται τους πάντες ότι είναι ενδεχόμενο να είναι κακοί άνθρωποι και να θέλουν να δημιουργήσουν ζητήματα, ή μήπως είναι προτιμότερο αυτό που κάνω εγώ, να είμαι ανοικτός αλλά μετά διακρίσεως πάντοτε, απέναντι στους ανθρώπους; Προκρίνω να τους δείχνω την αγάπη μου, να τους δείχνω την υποστήριξή μου, μέχρι αποδείξεως του εναντίον. Σε αυτή την περίπτωση βεβαίως, θα υπάρχει ένα κόστος, αλλά και το άλλο, το αντίθετο σύστημα, που θέλει «κανείς να μην με πλησιάσει, σε κανέναν να μη δώσω εμπιστοσύνη, με κανέναν να μην μιλήσω, κανένας να μη μου ζητήσει τίποτε», τότε δεν είμαι Επίσκοπος, δεν είμαι Αρχιεπίσκοπος, δεν είμαι καν ιερεύς, είμαι ένας καλόγερος που πρέπει να πάω σε ένα μοναστήρι και να μην επικοινωνώ με κανέναν. Η αποστολή μας είναι να είμαστε ανοικτοί στον κόσμο. Αυτό το μήνυμα εγώ εκφράζω και αυτό είπα ευθύς αμέσως άμα τη εκλογή μου στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο. Εξυπηρέτησε ο Γιοσάκης την Αρχιεπισκοπή Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Επιστρέφω στο θέμα Γιοσάκη. Ένας ιερέας, ένας Αρχιμανδρίτης ο οποίος όπου βρέθηκε δημιούργησε πρόβλημα, στη Λήμνο, στα Κύθηρα, στις ΗΠΑ, ένας ιερέας για τον οποίον εσείς αποφασίσατε να μη μπει στην Αρχιεπισκοπή, και για τον οποίο και ο Πειραιώς και ο Ηλείας σας είχαν στείλει ένα γράμμα και έλεγε ότι έχει προβλήματα ο συγκεκριμένος ιερέας, στη συνέχεια εμφανίζεται σε συναντήσεις μαζί σας. Δεν υποπτεύεστε κάτι; Δεν ανησυχείτε, δεν αγχώνεστε από την παρουσία του εκεί; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Βεβαίως... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ξέρετε γιατί σας ρωτώ; Γιατί λέγονται πολλά και εγώ θα σας τα πω απόψε όλα Μακαριότατε. Λέγεται για παράδειγμα ότι μπορεί ο συγκεκριμένος να υπήρξε μεσολαβητής προς δικαστές για προσωπικές σας υποθέσεις δικαστικές -- δεν ξέρω αν είχατε... κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ποτέ δεν είχα. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Καμία; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Καμία. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Όλα αυτά τα χρόνια; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Καμία. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Δεν απευθυνθήκατε ποτέ σε Δικαστήριο; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όχι, ποτέ. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ούτε ως εγκαλών; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όχι. Ως Μητροπολίτης Δημητριάδος πριν από πολλά χρόνια... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Λέω ως Αρχιεπίσκοπος. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όχι, ως Αρχιεπίσκοπος ουδέποτε. Κατηγορούμενος υπήρξα για θέματα για τα οποία δεν έχω άμεση ανάμειξη αλλά λόγω του ότι είμαι ο Αρχιεπίσκοπος, ο επικεφαλής της Αρχιεπισκοπής, υπάρχουν ζητήματα με τους ιερείς μας και ορισμένοι μηνύουν τους ιερείς και κατ’ επέκταση και τον Προϊστάμενό τους, έστω κι αν εγώ δεν έχω καμία ανάμειξη σε συγκεκριμένες παραβάσεις. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μήπως όμως έπαιζε τον ρόλο του μεσολαβητή ο Γιοσάκης προς δικαστές για υποθέσεις της Εκκλησίας; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όχι, όχι. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μήπως αυτό τον καθιστούσε απαραίτητο και παραβλέπανε όλοι το παρελθόν του; Ο Αρχιεπίσκοπος δεν απολύει Ιεράρχες, όπως ο Πρωθυπουργός Υπουργούς κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όχι, όχι. Κοιτάξτε κ. Χατζηνικολάου, υπάρχουν μερικά μυστικά, να το πω έτσι, τα οποία ισχύουν στην Εκκλησία και δεν ισχύουν στην πολιτεία. Κατ’ αρχήν πρέπει να πω ότι στην Εκκλησία υπάρχει μια πολυδιάσπαση. Ναι μεν όλοι είμεθα ενωμένοι στην αυτή πίστη, όλοι πιστεύουμε στον ίδιο θεό με τον ίδιο τρόπο, η ενότητα στην πίστη μας είναι δεδομένη. Από κει και πέρα, διοικητικά, η κάθε Μητρόπολη είναι μια ανεξάρτητη μονάδα, έχει επικεφαλής την τον Μητροπολίτη, έχει τον ιερό κλήρο της, έχει τον λαό της. Είναι ανεξάρτητη από την διπλανή. Είναι ανεξάρτητη από το κέντρο. Εγώ σαν Αρχιεπίσκοπος δεν έχω το δικαίωμα που έχει ο Πρωθυπουργός π.χ., όταν ένας Υπουργός του δεν είναι εντάξει να του πει «σε απολύω και σε στέλνω στο σπίτι σου» ή «υπόβαλλέ μου την παραίτησή σου» και θα το κάνει αυτό. Εγώ δεν έχω ανάλογο δικαίωμα διότι υπάρχουν εγγυήσεις υπέρ των Μητροπολιτών. Για να βγάλεις έναν Μητροπολίτη από τη θέση του πρέπει να υποπέσει σε ένα πολύ σοβαρό παράπτωμα, να διαταχθούν από την Ιερά Σύνοδο τακτικές ανακρίσεις, να σχηματιστεί φάκελος, να οδηγηθεί στο Πρωτοβάθμιο όπως λέγεται δι’ Αρχιερείς Συνοδικό Δικαστήριο, να κάνει Έφεση, να πάει στο Δευτεροβάθμιο και μετά αν θέλει μπορεί να πάει και στον Οικουμενικό Πατριάρχη, σε έναν 3ο βαθμό για να κριθεί και από κει. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι άμεσες ενέργειες δεν φέρουν αποτέλεσμα, πλην της περιπτώσεως την οποίαν εφαρμόσαμε για πρώτη φορά με δική μου εισήγηση, στην υπόθεση του Σεβασμιωτάτου Αττικής, για τον οποίον είχαν εξαντληθεί τα δικαστικά μέσα και δεν υπήρχε άλλος νόμιμος τρόπος ενεργείας από μέρους της Ιεράς Συνόδου. Έτσι λοιπόν εφαρμόσαμε μια διάταξη η οποία τον έθεσε έξι μήνες σε διαθεσιμότητα, δηλαδή του αφηρέθη η διοίκηση της Μητροπόλεώς του. Αυτό δεν έχει ξαναγίνει ποτέ, και θεωρείται ένα μέτρο έκτακτο και εν πολλοίς άδικο -- όπως άκουσα μέσα στην Ιεραρχία που είχαμε προχθές, που σηκώθηκαν ορισμένοι να καταφερθούν εναντίον μου και εναντίον της Διαρκούς Συνόδου που έλαβε αυτή την απόφαση, ότι τάχα αυτή η απόφασις είναι αντιδημοκρατική, είναι αντικανονική, είναι μια υπόθεση η οποία δεν μπορεί να σταθεί και η διάταξις αυτή πρέπει να καταργηθεί. Παρά ταύτα υπήρχε η διάταξη, την ενεργοποιήσαμε για την συγκεκριμένη περίπτωση, λόγω ακριβώς του μεγέθους του σκανδαλισμού ο οποίος είχε επέλθει στον ελληνικό λαό και έπρεπε να δράσουμε κατά έναν θα έλεγα τρόπον όχι αποσπασματικόν ούτε με τις συνήθεις νόμιμες διαδικασίες που είναι χρονοβόρες, αλλά ευθύς αμέσως. Γιατί ο Αρχιεπίσκοπος δεν έδρασε αμέσως κατά του Γιοσάκη; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Στην υπόθεση Γιοσάκη δεν δράσατε με την ίδια ταχύτητα. Όταν έφτασε το σκάνδαλο στην δημοσιότητα υπήρξε αργοπορία. Και αυτή η αργοπορία έκανε ζημιά μεγάλη. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Έχετε δίκιο αλλά ο Γιοσάκης είναι ιερέας, εγώ σας μίλησα τώρα για τους Μητροπολίτες. Μόνο για τους Μητροπολίτες ισχύει η διάταξις που σας είπα. Ο ιερεύς υπάγεται στην αρμοδιότητα του Μητροπολίτου κάτω από τον οποίον υπηρετεί. Συγκεκριμένα ο Γιοσάκης ήταν εφημέριος του Μητροπολίτου Αττικής. Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τα παραδικαστικά κυκλώματα, περιμέναμε όλοι και εγώ πρώτος και καλύτερος, ότι ο Μητροπολίτης του θα κινούσε αμέσως τη διαδικασία που προβλέπεται, δηλαδή θα του απήγγελε κατηγορία, θα διέτασσε ανακρίσεις, θα σχηματιζόταν ο φάκελος και ούτως καθ’ εξής, θα τον έθετε εις αργίαν. Όταν εγώ πάλι είδα ότι τέλος πάντων ολιγωρεί, δεν λαμβάνει τα μέτρα που πρέπει να λάβει, του έστειλα έγγραφο δικό μου εξ ιδίας μου πρωτοβουλίας και προαιρέσεως και του έλεγα: «Σεβασμιότατε, ο τάδε ιερεύς σας έχει γίνει περίγελος του κόσμου και σκανδαλίζει τον κόσμο με αυτά τα οποία καταμαρτυρούνται εις βάρος του. Τηρήσατε λοιπόν τον νόμο και ενεργήσατε τα δέοντα». Αφού έλαβε αυτό το έγγραφο ο Μητροπολίτης Αττικής, εκινήθη, και πάλι όμως τότε εκινήθη με έναν, θα έλεγα, τρόπον ο οποίος δεν ήτο και πολύ ορθόδοξος. Δηλαδή αντί να ορίσει Ανακριτή, απευθύνθηκε στον διεξάγοντα την ανάκριση Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, στην έρευνα μάλλον, και ζήτησε στοιχεία από αυτόν. Ο κύριος Αντιεισαγγελεύς του απήντησε αμέσως «δεν μπορώ να σας δώσω τα στοιχεία του φακέλου, η προκαταρκτική ανάκριση είναι απόρρητη, δεν μπορούμε, αλλά καταφύγετε στον Τύπο. Ο Τύπος τα γράφει όλα κι από κει μπορείτε να ενημερωθείτε». Κατόπιν αυτού λοιπόν έκανε την εξής ανορθόδοξον –εδώ είναι το ανορθόδοξον, όχι στο προηγούμενο- τακτικήν: Απηυθύνθη εις την Ιερά Σύνοδο και μας είπε: «Δεν έχω εγώ κατάλληλο πρόσωπο στην Μητρόπολή μου για να ορίσω αυτό το πρόσωπο ως Ανακριτή, κανένας δεν είναι κατάλληλος για να βγάλει εις πέρας αυτή την υπόθεση. Ορίσατέ μας εσείς». Και εμείς αμέσως, την ίδια ημέρα απαντήσαμε «όχι, θα ορίσετε εσείς δικό σας Ανακριτή και εν ανάγκη θα αναλάβετε να κάνετε τις ανακρίσεις εσείς». Και έτσι πήρε την απόφαση, τον έβαλε σε αργία και ελάβαμε κι εμείς την ίδια σχεδόν ημέρα, την απόφαση για τους έξι μήνες αργίας. Μετά τους έξι μήνες επανακρίνεται η υπόθεσις και ή επιστρέφει ή πηγαίνει στο σπίτι του οριστικά και αμετάκλητα. Και ορίσαμε στον Τοποτηρητή να κάνει τα επιπλέον που ο κανονικός δεν είχε προλάβει να κάνει. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Εκεί θα έρθω αργότερα γιατί θέλω να συζητήσουμε για τα οικονομικά σκάνδαλα. Θέλω να επιμείνω στο θέμα Γιοσάκη και θέλω να σας ρωτήσω αν στη συνάντηση που έγινε με τους δικαστές και ήταν παρών, υπήρχαν και δικαστές εξ εκείνων που σήμερα κατηγορούνται για συμμετοχή στο κύκλωμα της Δικαιοσύνης. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν ξέρω τα ονόματά τους. Δεν έχω διασώσει τα ονόματά τους, πάντως ήταν η ομάδα των δικαστών που είχαν εκλεγεί ή επρόκειτο να εκλεγούν, δεν το θυμάμαι αυτό, στην Προϊσταμενία των Πρωτοδικείων των Αθηνών. Αυτοί ήταν οι οποίοι εθιμοτυπικά να πάρουν την ευχή μου. Εγώ ήξερα ότι έρχονται οι Δικαστικοί αυτοί να με επισκεφθούν. Όταν είδα ότι στην ουρά αυτή ήτο και ο Αρχιμανδρίτης Γιοσάκης, πραγματικά ζεματίστηκα εκείνη την ώρα, αλλά εγώ δεν είμαι όπως ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, έχω άλλο χαρακτήρα, δεν μπορούσα εκείνη την ώρα να πω «πέρασε έξω εσύ!» εφόσον ήρχετο μαζί με τους φιλοξενουμένους μου. Βέβαια οι άνθρωποι δεν κάθισαν και πολύ, εθιμοτυπική ήτο η επίσκεψη. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ζητήσατε καμία εξήγηση για την παρουσία του; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όχι, δεν ζήτησα. Δεν ζήτησα αλλά μέσα μου έβγαλα μερικά συμπεράσματα. Νιώθει ο Αρχιεπίσκοπος απόλυτη εξουσία; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θέλω να κάνω μια πολύ προσωπική ερώτηση την οποία σκέφτομαι όση ώρα μιλούμε. Όταν κανείς κάθεται στο θρόνο του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος, με όλους γύρω του να τον κολακεύουν, να επιθυμούν και να επιδιώκουν να γίνουν αρεστοί σ’ αυτόν, μήπως κάποια στιγμή θεωρεί τον εαυτό του απρόσβλητο, μήπως θεωρεί ότι είναι στο απυρόβλητο, ότι είναι υπεράνω κριτικής, υπεράνω συζητήσεων; Μήπως θέλω να πω θεωρήσατε κάποια στιγμή από τη δύναμη που σας έδινε η εκλογή σας στη θέση του Αρχιεπισκόπου ότι δεν κρίνεστε Μακαριότατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κύριε Χατζηνικολάου, βεβαίως μπορεί να συμβεί αυτό ανά πάσα στιγμή και ιδίως όταν είναι κανείς «αλαζών» όπως λέγεται. Αλλά σε μένα δεν συνέβη αυτό διότι εγώ πάντοτε διατήρησα την απλότητα η οποία με χαρακτήριζε ανέκαθεν, έστω κι αν τώρα ανέβηκα στον υψηλότατο αυτό θρόνο. Δεν έχασα δηλαδή τον χαρακτήρα μου, την αμεσότητα της επικοινωνίας μου, δεν έκλεισα την καρδιά μου, δεν έκλεισα τις πόρτες μου, όπως ενδεχομένως θα έκαναν άλλοι, δεν στάθηκα πάνω στο θρόνο ώστε να με προσκυνούν οι άνθρωποι. Κατέβηκα κάτω στο δρόμο, στο πεζοδρόμιο, αγκάλιασα τους ανθρώπους, πήγα στα σχολεία, είδα τα παιδιά, μίλησα μαζί τους, τους έδειξα έναν άλλο άνθρωπο, αυτόν που στην πραγματικότητα είμαι. Γι’ αυτό είμαι και αυθόρμητος, γι’ αυτό και αυτά που λέω τα λέω γιατί τα πιστεύω και πολλές φορές μου κάνουν και ζημιά αυτά τα οποία λέω, αλλά αυτά πιστεύω και αυτά νομίζω ότι πρέπει να λέω και γι' αυτό ο κόσμος με αγάπησε, γι’ αυτό ο κόσμος με στήριξε και με στηρίζει, γι’ αυτό βλέπω δηλαδή αυτή όλη την ειρηνική θα έλεγα επανάσταση η οποία γίνεται. Ποτέ μου δεν πίστεψα ότι είμαι στο απυρόβλητο. Ιδιαίτερα εδώ στην Αθήνα όπου ο Τύπος είναι ιδιαιτέρως αυστηρός και όπου κανένας εν πάση περιπτώσει δεν μπορώ να πω ότι διστάζει να πει έστω και έναν λόγο κριτικής και γι‘ αυτόν ακόμη τον Αρχιεπίσκοπο. Άλλωστε βλέπετε και αυτές τις μέρες το τι γίνεται και με ποιο τρόπο οι άνθρωποι, μερικοί τουλάχιστον, εκφράζονται και διατυπώνουν απόψεις για τα θέματα. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: «Ο κόσμος με αγκάλιασε και με αγαπά». Οι δημοσκοπήσεις όμως δείχνουν ότι η εμπιστοσύνη του κόσμου έχει μειωθεί. Δεν είναι αυτή που ήταν. Από το 65% στο 41%. Η ερώτηση μου είναι, πριν πάω στην υπόθεση Βαβύλη, αν θεωρείτε ότι όλη αυτή η ιστορία έχει πλήξει ανεπανόρθωτα τη δημόσια εικόνα σας, το κύρος σας ή αν αντίθετα θεωρείτε ότι είναι επισκευάσιμη η τρικυμία που έγινε. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Εγώ πιστεύω, επειδή έχω εμπιστοσύνη στο λαό μας μέσα από τον οποίον προέρχομαι κι εγώ, επειδή πιστεύω ότι ο λαός μας όταν μάθει όλη την αλήθεια …. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Το νιώθετε ότι έγινε ζημιά; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Το νιώθω, βεβαίως, πως δεν το νιώθω; Δεν το βλέπω; Πιστεύω όμως ότι ο λαός μας ζητάει να μάθει όλη την αλήθεια. Όταν τη μάθει αυτή την αλήθεια και δεν πληροφορείται μονόπλευρα, δηλαδή από μια πλευρά το τι έχει συμβεί, τότε θα εκτιμήσει τους λόγους τους οποίους κι εγώ αυτή την ώρα λέγω και θα ξαναπώ και σε άλλη ευκαιρία όπως έχω κατά νου και θα με ξανατιμήσει όπως την πρώτη φορά με την ίδια αγάπη και με την ίδια υποστήριξη. Ήξερε ο Αρχιεπίσκοπος για την κίνηση του π. Επιφάνιου; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μήπως αυτό προϋποθέτει και από την πλευρά σας ένα νέο ξεκίνημα Μακαριότατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Γιατί όχι; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τι εννοώ. Λένε μερικοί ότι το περιβάλλον του Αρχιεπισκόπου με τον έναν άλλο ή τον άλλο τρόπο βρέθηκε στην τελευταία αυτή κρίση να έχει προβλήματα. Παράδειγμα, Επιφάνιος, για να συζητάμε ένα - ένα τα πραγματικά θέματα. Ετούτος είναι ένας παπάς, να το πω έτσι, που σαν Εκπρόσωπος Τύπου έδωσε μια εικόνα καλή. Καμιά φορά υπερβολική, έντονη στην προσπάθεια να σας υπερασπιστεί, «κοσμική» με την έννοια ότι έβγαινε μαχητικά στις τηλεοράσεις και έδινε μια εικόνα πιο πολύ πολιτικού εκπροσώπου παρά εκπροσώπου της Εκκλησίας. Όμως η στάση του σ’ αυτή την υπόθεση της αγοραπωλησίας των κασετών - γνώμη μου ταπεινή – δεν συνάδει με το ύφος ενός κληρικού. Μπορεί να είναι η συμπεριφορά ενός λαϊκού, μπορεί να το έκανε ένας δημοσιογράφος αυτό αναζητώντας τις κασέτες. Και πάλι, εγώ δεν θα αγόραζα κασέτες ποτέ, μπορεί να το έκανε κάποιος άλλος. Όμως ένας κληρικός και μάλιστα ένας κληρικός που αποτελεί τη φωνή σας προς τα έξω, έδωσε έτσι μια εικόνα πολύ άσχημη για την Εκκλησία και για το περιβάλλον σας. Η ερώτηση μου κατ’ αρχήν είναι αν ξέρατε. Διότι αυτός ο άνθρωπος του υποκόσμου με τον οποίον ήρθε σε επαφή είπε δεξιά και αριστερά ότι τον άκουσε κάποια στιγμή να λέει στο τηλέφωνο «Μακαριώτατε». Ξέρατε τι έγινε; Τα μάθατε τότε; Δώσατε έγκριση σ’ αυτούς τους χειρισμούς; Και κυρίως, μπορεί αυτός να μείνει τώρα και να σας εκπροσωπεί; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κατ’ ενώπιον Θεού και ενώπιον όλου του ελληνικού λαού λέγω ότι δεν είχα ιδέα πριν γίνει το συμβάν γι’ αυτό το οποίο επρόκειτο να γίνει. Κατά σύμπτωση την ημέρα που συνέβη αυτό εγώ ήμουν στην Ιερά Σύνοδο, είχαμε συνεδρίαση η οποία τελείωσε γύρω στις 15.30 το μεσημέρι. Από τις 9.00 το πρωί μέχρι τις 15.30 το μεσημέρι. Στις 16.00 γύρισα στο σπίτι εδώ για να φάω. Με περίμενε και μου είπε, μου εξήγησε, το τι είχε συμβεί μέσα στο πρωινό. Του είπα ότι κακώς έκανε, παγιδεύτηκε πρώτον, και δεύτερον οφείλω να πω ότι είχα την εντύπωση όταν μου το είπε ότι επρόκειτο για μια περίπτωση κοινής εξαπατήσεως, ενός ανθρώπου ο οποίος είχε ανάγκη 200 €, διότι περί 200 € είναι, αυτή είναι η αλήθεια. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Για μικροαπάτη δηλαδή. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Του ζήτησε 200 € τα οποία έβγαλε από το πορτοφόλι και του τα έδωσε. Βεβαίως ήτο ατυχής η πράξις. Από την πρώτη στιγμή του το είπα. Ήτο ατυχής η πράξις, ήτο αποτέλεσμα ενός νεανικού ας το πούμε παρορμητισμού χωρίς να το πολυσκεφτεί, χωρίς να ρωτήσει κανέναν, χωρίς να ενημερώσει κανέναν. Αλλά είχε και ο ίδιος το φόβο ότι πηγαίνει κάπου σε ύποπτα μέρη, σε μέρη που μπορούσε να διακινδυνεύσει, γι’ αυτό και ζήτησε να τον συνοδεύσει και κάποιος εκ των οδηγών που υπήρχαν εκεί στην Ιερά Σύνοδο. Και πράγματι αυτός πήρε τη μοτοσικλέτα και από πίσω το αυτοκίνητο ακολουθούσε. Δηλαδή αυτά όλα δείχνουν ότι ο άνθρωπος είχε αρχίσει πλέον να φοβάται αυτό που πάει να κάνει. Ίσως στη μέση της διαδρομής μπόρεσε να αξιολογήσει τη σοβαρότητα της καταστάσεως. Δεν την αξιολόγησε από την αρχή κι αυτό είναι λάθος του και το λάθος του αυτό του το χρέωσα. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ναι, αλλά την παραίτηση δεν την αποδεχτήκατε. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, δεν σημαίνει ότι δεν είναι ένας καλός κληρικός, ότι δεν είναι ένας μορφωμένος νέος, ότι δεν είναι ένας άνθρωπος με ανεπίληπτο ήθος, με οικογενειακή ανατροφή. Δεν είναι τυχαίος άνθρωπος ο πατήρ Επιφάνιος. Έπαιξε έξω. Έκανε μια, όπως τη χαρακτήρισα, ατυχή ενέργεια. Γι’ αυτή θα πληρώσει. Ήδη τώρα έχω διατάξει …. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Την παραίτηση δεν τη δεχτήκατε. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Μα δεν τη δέχτηκα πριν μπορέσουμε κατά κάποιο τρόπο να διαλευκάνουμε όλες τις πτυχές της υποθέσεως. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Είναι σε άδεια τώρα; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Είναι σε άδεια τώρα. Στο σπίτι του είναι στο Βόλο. Και διεξάγεται εδώ η έρευνα. Και η έρευνα διετάχθη μετά από τις αποκαλύψεις τις δήθεν, εντός εισαγωγικών, του απατεώνος αυτού, ο οποίος λέει τώρα δικά του πράγματα, των οποίων θα αποκαλυφθεί η …. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακαριότατε, του έδωσε το δικαίωμα ο Επιφάνιος με τον τρόπο της συμπεριφοράς του. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Συμφωνώ, συμφωνώ απολύτως. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα μείνει εκπρόσωπος σας; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όχι, δεν είναι αυτή τη στιγμή. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα μείνει όταν επιστρέψει; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Θα δω το αποτέλεσμα της ερεύνης διοτι δεν θέλω να αδικήσω κανέναν. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μπορεί έπειτα από μια τέτοια συμπεριφορά να σας εκπροσωπεί; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Είναι θέμα εκτιμήσεως. Δεν θέλω να προτρέξω και να σας πω από τώρα τι πρόκειται να κάνω. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πάντως είναι ανοιχτό το θέμα για σας. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Είναι ανοιχτό το θέμα. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Αυτό καταλαβαίνω. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ναι. Υπόθεση Βαβύλη Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Έρχομαι στην υπόθεση Βαβύλη που κατά τη γνώμη μου είναι ιδιαιτέρως σοβαρή διότι εμπλέκονται πράκτορες, εμπλέκονται Μυστικές Υπηρεσίες, εμπλέκονται δυνάμεις που κανείς δεν θα ανέμενε ότι μπορεί να βρουν τρόπο, πέρασμα, να το πω έτσι, να λειτουργήσουν μέσα στον χώρο της Εκκλησίας. Θέλω να ξεκινήσω πιάνοντας τα πράγματα από την αρχή. Θέλω να μου μιλήσετε για το ιστορικό της γνωριμίας σας με τον Βαβύλη και να μου πείτε πως και γιατί δώσατε το χαρτί σε έναν κατηγορούμενο για υπόθεση εμπορίας ναρκωτικών και όχι χρήσεως. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κατ’ αρχήν δεν έδωσα χαρτί σε ένα κατηγορούμενο, το χαρτί που έδωσα είναι πολύ πριν συλληφθεί για μεταφορά ναρκωτικών ο Βαβύλης. Εγώ ως Μητροπολίτης στο Βόλο γνώρισα και την οικογένειά του, τον πατέρα του και την μητέρα του που είναι εκπαιδευτικοί εκ των αρίστων και έντιμοι άνθρωποι και έγκριτοι πολίτες της πόλεως του Βόλου, και βεβαίως γνώρισα και το παιδί του το ένα εκ των δύο τον Απόστολο Βασίλη. Μου εζητήθη να δώσω ένα συστατικό γράμμα για να πάει στο εξωτερικό και να σπουδάσει. Οταν έδιδα αυτό το γράμμα ο Απόστολος Βαβύλης ήταν ένας ανεπίληπτος νέος. Μόλις είχε τελειώσει το λύκειο και ετοιμαζόταν να πάει να σπουδάσει. Εκείνη την ώρα για ότι συνέβαινε μέχρι εκείνης της ώρας εβεβαίωσα. Και αυτά που βεβαιώνω είναι όλα αληθή. Τώρα, εάν πήγε έξω και μετά επιστρέφων είχε μπλέξει με διάφορες κακές παρέες και με ναρκωτικά κλπ. και συνελήφθη όπως επληροφορήθη εκ των υστέρων... Συνελήφθη στα σύνορα για μεταφορά ναρκωτικών και στη συνέχεια κατεδικάσθη, αυτά είναι μετέπειτα, είναι γεγονότα τα οποία επικολούθησαν της επιστολής την οποίαν έδωσα. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακαριώτατε συγγνώμην για το πιεστικό των ερωτήσεων, αλλά πρέπει να δώσουμε απαντήσεις. Εσείς όμως είχατε επαφή και μετά μαζί. Δηλαδή για παράδειγμα διάβασα ότι τον στείλατε σε κάποιον ιερομόναχο στο Αγιο Ορος για να μιλήσει μαζί σας. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Μάλιστα. Τον Βαβύλη μετά ταύτα όταν επέστρεψε και συνελήφθη και κατεδικάσθη στον συνήντησα στις φυλακές του Βόλου, όπου πήγαινα για να παρηγορήσω τους φυλακισμένους, να μιλήσω μαζί τους, να τους βοηθήσω σε ότι ήθελαν, τον βρήκα μέσα στη φυλακή. Μέσα στη φυλακή… Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πήγατε γι’ αυτόν ή πήγατε γενικά; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Γενικά πήγα, όπως πήγαινα στις φυλακές για να κάνω ποιμαντικές επισκέψεις. Τον συνήντησα εκεί. Μέσα στη φυλακή αυτός ησχολείτο με κάποιον αν θυμάμαι Κούρδο την καταγωγή, που είχε συλληφθεί και δεν ξέρω για ποιο λόγο ήταν στην φυλακή, και τον κατήχησε στην ορθόδοξη πίστη και τον οδήγησε για να βαπτιστεί και να γίνει ορθόδοξος χριστιανός. Υστερα από καιρό τον βρήκα έξω και ήρθε να με επισκεφτεί στο γραφείο μου. Βεβαίως ηρνείτο παντελώς τις ευθύνες του διότι μου απεκάλυψε τότε ότι συνηργάζετο με τις αστυνομικές αρχές της πόλεως του Βόλου για την εξάρθρωση δικτύου εμπόρων ναρκωτικών. Ο Απόστολος Βαβύλης μου έδινε την εντύπωση ενός νέου, ο οποίος είχε κάποιες ντεντεκτιβιστικές ικανότητες ας το πούμε. Ησχολείτο να εξυχνιάσει το ένα, να εξιχνιάσει το άλλο, αυτή την εντύπωση έδινε. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Γεννημένος πράκτωρ δηλαδή. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν ξέρω. Εκτοτε δεν είχαμε επικοινωνία. Εγώ όταν έφυγα και ήρθα εδώ στην Αθήνα πέρασε πάρα πολύς καιρός για να μάθω περί αυτού. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Την τελευταία φορά που τον συναντήσατε ήταν πότε; Στα Ιεροσόλυμα ή και μετά; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, αν θυμάμαι καλά εγώ τον συνήντησα στα Ιεροσόλυμα στην ενθρόνιση του Πατριάρχου Ειρηναίου. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Αυτό είναι το 2001. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Το 2001. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μετά τον συναντήσατε ξανά; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ναι, τον Σεπτέμβριο του 2001. Νομίζω 4-5 ημέρες μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στην Νέα Υόρκη. Τον είδα εκεί ότι ήτο… Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ξέρετε τι διάβασα; Διάβασα ότι εκεί όταν ήρθε να σας χαιρετίσει (έχουμε δει και την φωτογραφία στις εφημερίδες), χαιρετά τον Μητροπολίτη, χαιρετά στη συνέχεια τον Πατριάρχη και έρχεται σε εσάς να σας χαιρετίσει, κι ότι εκεί του είπατε ότι χαίρομαι που βλέπω ότι πήρες… χαίρομαι για την πορεία σου. Είναι αλήθεια αυτό; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, καθόλου απίθανο να το είπα. Δεν το θυμάμαι, αλλά είναι πολύ φυσικό να το πω αυτό όταν ξέρω ότι είναι ένας νέος, ο οποίος έχει δοσοληψίες με τις δικαστικές αρχές, ότι έχει φυλακιστεί, ότι κατηγορείται για ναρκωτικά κλπ. και τον βλέπω στο περιβάλλον ενός σεβαστού Πατριαρχείου να υπηρετεί εκεί και να διακονεί. Είναι πολύ φυσικό να πω «χαίρομαι γιατί βρήκες το δρόμο σου», αυτό εννοώ, ότι δηλαδή βρίσκεται τώρα σε καλό δρόμο και βρίσκεται σε καλά χέρια. Πιο πριν όμως από αυτό τον έστειλα στο Αγιο Ορος να πάει ένα μήνα, να καθίσει σε ένα μοναστήρι και συγκεκριμένα στην Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου όπου εκεί… Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πόσο καιρό πριν αυτό που λέτε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Αρκετό καιρό. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Χρόνια πριν. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ναι. Και παρεκάλεσα τον ηγούμενο εκεί να τον δεχθεί και να τον εξομολογήσει και να τον διδάσκει, να τον κατηχεί, και πραγματικά ο πατήρ Γεώργιος ο ηγούμενος, τον εδέχθη και μετά ταύτα μου έγραψε, όταν πέρασε ο μήνας αυτός κατά τον οποίον εκείνος εφιλοξενείτο εκεί, ότι διεκρίβωσε πράγματι ότι ένα καλό παιδί, το οποίο έχει καλά στοιχεία και θα πρέπει να ενισχυθεί ώστε αυτά τα στοιχεία να τα πολλαπλασιάσει και αυτά να κυριαρχούν στην ζωή του και όχι τα κακά. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Το καλό παιδί εκείνη την εποχή ήταν καταζητούμενος της ΙΝΤΕΡΠΟΛ. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ποιος ήξερε; Ποιος τα ήξερε αυτά; Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Δεν το γνωρίζατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, αλίμονο. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πάντως εσείς όταν τον είδατε στα Ιεροσόλυμα αυτός εκεί κυκλοφορούσε με το όνομα Φωκάς και όχι Βαβύλης. Δεν αναρωτηθήκατε γιατί άλλαξε το όνομά του; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Εγώ σαν Βαβύλη τον ήξερα και ούτε ρώτησα πώς λέγεται, αφού τον ήξερα πώς λέγεται. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Επομένως το όνομα Φωκάς δεν το ακούσατε εσείς ποτέ. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι ποτέ. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Σας ρωτώ γιατί η ταυτότητα και στη συνέχεια το διαβατήριο με τα οποία αυτός βρέθηκε στα Ιεροσόλυμα ήταν στο όνομα Φωκάς και βγήκε μάλιστα η ταυτότητα με μάρτυρα έναν άλλον Ιερομόναχο τον Ιωνά, ο οποίος είχε και ιεραποστολικό έργο στο εξωτερικό και ο οποίος πήγε και υπέγραψε εκεί ως μάρτυρας ότι λέγεται Φωκάς … κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Τον πατέρα Ιωνά τον ξέρω, είναι ένας αγνός άνθρωπος, ο οποίος ασκεί ένα πολύ σημαντικό ιεραποστολικό έργο στην Ταϊπέ όπου πήγε μόνος του, άγνωστος μεταξύ αγνώστων, εκεί εγκατεστάθη για να κηρύξει την Ορθοδοξία. Και επειδή πριν φύγει ήρθε εδώ και πήρε ευλογία για να επιτύχει στην αποστολή του, όταν είναι κάτω μου τηλεφωνεί από καιρού εις καιρόν και μου ζητάει βοήθεια. Μάλιστα του έστειλα και μία ολόκληρη αρχιερατική μου στολή για να την βάλουν εκεί στο μουσείο των θρησκειών όπως μου είπε ότι λέγεται, ώστε να φαίνεται και η Ορθοδοξία τι άμφια χρησιμοποιούν οι αρχιερείς, οι ιερείς κλπ. Είχε επιστρέψει κάποτε και με επισκέφτηκε πάλι να ζητήσει ευχή και να μου πει πώς περνάει εκεί και τι δυσκολίες έχει. Εγώ περί πατρός Ιωνά αυτά ξέρω. Τώρα αν χρησιμοποιήθηκε για να βγει μια ταυτότητα με το όνομα Φωκάς και όχι με το όνομα Βαβύλης δεν το ξέρω. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τον Βαβύλη εσείς τελευταία φορά τον συναντάτε στα Ιεροσόλυμα ή τον ξαναείδατε στη συνέχεια στην Αθήνα; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν θυμάμαι να τον έχω ξαναδεί στην Αθήνα, δεν θυμάμαι. Οχι, δεν τον θυμάμαι. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μπορεί και να τον έχετε ξαναδεί και να μην το ενθυμείστε. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν το αποκλείω, αλλά τι να σας πω; Εάν έχει γίνει κάτι τέτοιο θα έχει γίνει πολύ πριν ξεσπάσει το σκάνδαλο όπου εγώ μπορεί να έχω στο μυαλό μου την εικόνα ενός νέου, ο οποίος υπηρετεί στα… Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Με ράσο τον είδατε ποτέ εσείς; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πατέρα Ραφαήλ; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, όχι. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Δεν μάθατε από κάπου, θέλω να πω, ο Νικόδημος της Χρυσοπηγής ο Αρχιμανδρίτης, ο οποίος μάλιστα οπλοφορούσε κιόλας (πρωτάκουστο πράγμα για κληρικό) είχε σχέση μαζί του; Πήγανε μαζί στην Ιταλία, έκαναν μαζί διάφορες εξορμήσεις στην Πάτρα και σε μοναστήρια κλπ. ο Νεκτάριος Μουλατσιώτης επίσης είπε ότι τον έβλεπε. Κανείς δεν σας ενημέρωσε γι’ αυτά; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν με ενημέρωσε ο πατήρ Νικόδημος ότι οπλοφορούσε. Βεβαίως είναι πάρα πολύ κακό και πολύ καλώς έπραξε ο γέροντάς του, ο ηγούμενος δηλαδή, να τον τιμωρήσει και να του αφαιρέσει και το αμφίκιο του Αρχιμανδρίτου που είχε και λοιπά. Οπωσδήποτε δεν είναι επιτρεπτό, το απαγορεύουν και οι ιεροί κανόνες της Εκκλησίας μας. Δεν ξέρω που οφείλεται αυτό το πράγμα. Ακουσα ότι είπε ότι κινδύνευε η ζωή του αλλά πάλι διερωτώμαι και αν κινδύνευε η ζωή του επρόκειτο ποτέ ένας ιερωμένος να κάνει χρήση του όπλου για να υπερασπιστεί τη ζωή του και να αμυνθεί εναντίον ενός οιουδήποτε εχθρού; Δεν είναι σωστά πράγματα αυτά και επειδή συνέβησαν πράγματι έστω και με νόμιμη άδεια, νομίζω ότι είναι υπόλογος απέναντι.... Δεν έχει βλέψεις σε Πατριαρχείο ο κ. Χριστόδουλος Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακαριώτατε κάποιοι πιστεύουν ότι υπάρχει εκκλησιαστικό παρακράτος. Οτι δηλαδή υπάρχει γύρω από τη Χρυσοπηγή - και το συνδέουν με τον Νικόδημο, μια ομάδα με τον Τριανταφυλλάκη, τον απόστρατο αξιωματικό, τον Βαβύλη και κύριος είδε ποιους άλλους, οι οποίοι παίζουν ρόλους σε κρίσιμες στιγμές, βοηθώντας την εκλογή ανθρώπων που εσείς θέλετε να εκλεγούν. Και θέλω να σας ρωτήσω, διότι θυμάστε ότι παλαιότερα είχε αναπτυχθεί μια ολόκληρη φιλολογία ότι έχετε βλέψεις, πατριαρχικού επιπέδου βλέψεις και ότι θα θέλατε ο ρόλος σας να είναι οικουμενικός, να μην περιορίζεται στα ελλαδικά σύνορα. Και αναρωτιέμαι, μήπως όλη αυτή η ιστορία με τους Βαβύληδες, Φωκάδες, Τριανταφυλλάκηδες, συνδέεται με αυτή τη συζήτηση που γινόταν τότε και με τη δική σας φιλοδοξία να ελέγξετε Πατριαρχεία εκτός ελλαδικού χώρου. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Το διαψεύδω κατηγορηματικότατα. Τέτοια πρόθεση από μέρους μου ουδέποτε υπήρξε. Η δε Χρυσοπηγή δεν είναι αυτού του επιπέδου και αυτής της ποιότητας. Είναι ένα μοναστήρι, το οποίο έχει καθαρά ασκητικό και προσευχητικό χαρακτήρα και δεν αναμειγνύεται στα θέματα αυτά, για τα οποία μου λέτε. Οσον αφορά εις εμέ προσωπικά, ουδέποτε είπα κάτι, το οποίο να μπορεί να δικαιολογήσει μια τέτοια άποψη. Και επειδή την έχω ακούσει και εγώ, θα αρχίζω να τη διαψεύδω οσάκις την ακούω και διερωτώμαι και ερωτώ και εκείνους οι οποίοι μου τα λέγουν. Εχετε ποτέ από εμένα, από το στόμα μου ποτέ ακούσει ότι έχω τέτοιες βλέψεις; Ο Αρχιεπίσκοπος δεν έστειλε τον Βαβύλη στα Ιεροσόλυμα Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Αυτά δεν λέγονται, συνήθως γίνονται. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ας μου πουν τι έγινε; Τι συγκεκριμένο εγώ έκαμα ώστε να δημιουργήσω στον απέναντί μου την υποψία ότι τάχα θέλω. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μα λένε ότι στον Ειρηναίο εσείς στείλατε τον Τριανταφυλλάκη και τον Βαβύλη για να τον εκλέξουν, για να κάνουν δηλαδή την επίθεση κατά του Τιμοθέου και να δώσουν το προβάδισμα στον Ειρηναίο. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Και τι σχέση έχει αυτό, με το να γίνω εγώ Πατριάρχης, πού θα γίνω Πατριάρχης; Αφού υπάρχει ο Ειρηναίος. Θα γίνω αλλού; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα ελέγχατε το Πατριαρχείο. Θα είχατε μεγαλύτερη επιρροή. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Μα θα γινόμουν Πατριάρχης; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Οχι. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε κ. Χατζηνικολάου, αυτά είναι πάρα πολύ λεπτά θέματα και πρέπει να εξηγήσω και στον ελληνικό λαό περί τίνος πρόκειται. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακαριότατε, ο Ειρηναίος λέγει... κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, δεν το λέγει. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: .... οι εκπρόσωποί του έλεγαν, ότι τους συνέστησαν τον Βαβύλη κάποιοι μέσα στην Αρχιεπισκοπή, κάποιος συνεργάτης σας. Ρωτήσατε τους συνεργάτες σας; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Τους ρώτησα και κανένας δεν βεβαιώνει ότι είδαν κατ΄ ιδίαν τον Βαβύλη ή τον τότε... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: ...... στη «Μεγάλη Βρετανία» λένε. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Αυτά είναι όνειρα θερινής νυκτός. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Δεν υπήρξε αυτό; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, τουλάχιστον σε ότι αφορά εμένα. Τώρα, τι γίνεται με άλλους ανθρώπους δεν ξέρω. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Εάν αποκαλυφθεί ότι κάποιος συνεργάτης σας τους έστειλε εκεί; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Θα τιμωρηθεί παραδειγματικώς. Δεν θέλω όμως να τιμωρώ τους συνεργάτες μου εάν δεν έχω στοιχεία βάσιμα περί της ενοχής των. Γιατί ξέρετε, το κλίμα το οποίο επικρατεί αυτή την ώρα στην Ελλάδα, είναι να πάρουμε κεφάλια δικαίων και αδίκων. Εγώ δεν το επιτρέπω στον εαυτό μου, δεν το δικαιολογώ. Πώς είναι δυνατόν μαζί με τα ξερά να καούν και τα χλωρά; Αλλά ας επιστρέψουμε στην υπόθεση Βαβύλη. Δεν έστειλα εγώ εις το Πατριαρχείο τον Βαβύλη ή τον κ. Τριανταφυλλάκη. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Τον γνωρίζατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, τον γνώρισα τώρα, πριν από κάποιους μήνες που ζήτησε να με συναντήσει. Ακουσα ότι είναι υποστράτηγος της Αστυνομίας και βεβαίως αμέσως όρισα το ραντεβού. Ηρθε και μου είπε τα παράπονά του που είχε κατά του Πατριάρχη Ειρηναίου. Παράπονα τόσο αυτού όσο και του Βαβύλη, απόντος του Βαβύλη και δεν ξέρω που ευρισκομένου. Τα παράπονά τους ήταν ότι ενώ πήγαν εκεί κάτω και βοήθησαν εν πάση περιπτώσει, δεν έμειναν εκεί διότι ο Πατριάρχης τους απέκοψε από το Πατριαρχείο. Αυτό ήταν το βασικό τους παράπονο. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Εσείς όταν είδατε εκεί τον Βαβύλη αναρωτηθήκατε τι δουλειά έχει, ρωτήσατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Είδα ότι είχε μια στολή. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Σεκιούριτι; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Σεκιούριτι ναι, και είπα μέσα μου φαίνεται έχει προσληφθεί από το Πατριαρχείο για να είναι... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Δεν γνωρίζατε ότι είναι καταζητούμενος ακόμη; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι δεν ήξερα τίποτε από αυτά, τίποτε δεν ήξερα. Μου κάνει δε εντύπωση το γεγονός ότι... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ο Τριανταφυλλάκης γιατί ήρθε σε εσάς να πει τα παράπονά του για τον Ειρηναίο; Θέλω να πω αυτό μπορεί να δώσει την εντύπωση, όπως το ακούω, ότι ήρθε σε εσάς γιατί εσείς τον είχατε στείλει εκεί. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ο πατήρ Νικόδημος της Χρυσοπηγής με παρεκάλεσε τηλεφωνικώς αν μπορώ να δεχτώ τον κ. Τριανταφυλλάκη, ο οποίος ήταν μαζί με τον Βαβύλη κάτω στα Ιεροσόλυμα. Είπα, στρατηγός της Αστυνομίας είναι, αξιοπρεπής κύριος είναι, να τον ακούσω τι θέλει. Ηρθε και μου είπε αυτά για τα οποία σας ομίλησα. Από εκεί και πέρα δεν ξέρω τίποτε άλλο, αλλά σας έλεγα προηγουμένως ότι και από μέρους των εκπροσώπων του Πατριαρχείου ακούγονται αλλοπρόσαλλα πράγματα. Την μια φορά λέγεται ότι εγώ τους έστειλα, την άλλη φορά... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Λένε πως ο πατέρας Νικόδημος κάποιο ρόλο έπαιξε στην αποστολή των δύο -- αλλιώς γιατί να σας τηλεφωνήσει να τους δείτε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Γνωρίστηκαν όταν πήγαινε κάτω ο πατήρ Νικόδημος και επικεφαλής κάποιων αποστολών φαρμάκων για τους Παλαιστινίους. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πάντως ο Ειρηναίος αυτούς δεν μπορεί να τους βρήκε στο δρόμο και να τους είπε «ελάτε μαζί μου», κάποιος τους συνέστησε. Και αυτό που ακούγεται είναι ότι τους συνέστησε κάποιος δικός σας συνεργάτης. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, όχι. Εξ όσων γνωρίζω κανένας εκ των στενών μου συνεργατών, δεν έκαμε τέτοια.... Η στάση των Πατριαρχών έναντι του Αρχιεπισκόπου Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Την αλλαγή στάσης του Ειρηναίου, απέναντί σας πως την εξηγείτε; Μπορεί να πήγε κανένα πουλάκι από τον Βόσπορο που λέω εγώ, να κάθισε στον ώμο του και να του έφερε μήνυμα από την Κωνσταντινούπολη, ότι «τα πράγματα είναι αλλιώς, για ξαναδές τα βρε παιδί μου»; Λέω εγώ, κάνω μια σκέψη. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν νομίζω. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Διότι με την Κωνσταντινούπολη οι σχέσεις σας δεν είναι και τόσο εξαιρετικές. Εχω την αίσθηση ότι δεν σας πολύ συμπαθούν εκεί. Εγώ αυτό που σκέφτομαι θα το ρωτήσω. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κύριε Χατζηνικολάου εμείς σεβόμεθα το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μπορεί να ενορχηστρώνει καθόλου ή έστω να συμπαρατάσσεται με αυτούς οι οποίοι σας επιτίθενται; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν τολμώ να κάνω μια τέτοια υπόθεση. Εγώ εκείνο που ξέρω είναι ότι προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο έχουμε τα καλύτερα αισθήματα, είμαστε θυγατέρα Εκκλησία, αδελφή Εκκλησία τώρα, αναγνωρίζουμε την πρωτοκαθεδρία του Πατριαρχείου, αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει εκεί και φυλάσσει Θερμοπύλες, τα αναγνωρίζουμε όλα αυτά. Είχαμε κάποια αντιδικία, η αντιδικία μας δεν είχε σχέση με τα αισθήματά μας. Η αντιδικία μας ήταν επί τη βάσει αρχών, τις οποίες εμείς θέλαμε να υπερασπιστούμε και γι΄ αυτό το λόγο είχαμε διαφορετική αντίληψη περί των πραγμάτων και αγωνιστήκαμε για να πείσουμε το Πατριαρχείο ότι έχουμε δίκιο. Αγωνιζόμασταν για να διατηρήσουμε την ανεξαρτησία της Εκκλησίας μας, όπως αυτή προέρχεται από τους ιερούς κανόνες και από τις πατριαρχικές πράξεις. Οποιος δίνει διαφορετική διάσταση σε ένα τέτοιο αγώνα που κάναμε, κάνει λάθος. Αγωνιστήκαμε υπέρ αρχών και αξιών. Κατά τα άλλα, τα αισθήματα σεβασμού και τιμής μας είναι απρόσβλητα και κατά πάντα θα έλεγα παραδεκτά από μέρους μας. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Υπάρχει η αίσθηση και με δυσκολία θα το πω, αλλά θα το πω, ότι ο Αρχιεπίσκοπος και πολλές εφημερίδες το έγραψαν και πολλές εφημερίδες το είπαν και το ισχυρίστηκαν, χειρίστηκε λάθος την κρίση αφότου ξέσπασε. Ανεξάρτητα δηλαδή από τον βαθμό ανάμιξής σας στις υποθέσεις, για τις οποίες έγινε λόγος, ότι χειριστήκατε λάθος στη συνέχεια την κρίση την επικοινωνιακή, όταν αυτή ξέσπασε. Μάλιστα, μου είπαν για παράδειγμα, ότι ο συνάδελφος Παπαχελάς στο MEGA έκανε το σχόλιο, ότι ο Νίξον μπορεί και να μην έπεσε όταν ξέσπασε το WATERGATE, έπεσε γιατί το χειρίστηκε λάθος. Εμφανίστηκε να λέει ότι δεν είδε, δεν ήξερε, δεν άκουσε, δεν έμαθε ποτέ τίποτε. Κατηγορηθήκατε Μακαριότατε ότι είπατε ψέματα στην ιστορία αυτή. Οτι δηλαδή, στην περίπτωση Γιοσάκη και στην περίπτωση Βαβύλη, τις πρώτες ημέρες η εικόνα ήταν «δεν ξέρω, δεν είδα» και ότι στη συνέχεια αρχίσατε να ξεδιπλώνετε το τι συνέβη. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Θα σας υπενθυμίσω τα δελτία Τύπου, εγώ δεν μίλησα προς τα έξω σε κανέναν. Τα Δελτία Τύπου της Αρχιεπισκοπής υπάρχουν. Ό,τι είπαμε απ’ αρχής αυτό λένε μέχρις αυτής της ώρας. Δεν έχουμε προσθέσει ή αφαιρέσει κάτι τι, επομένως δε είναι ακριβής η πληροφορία ότι εγώ λέω τη μία μέρα ή οι άνθρωποί μου λένε τη μία μέρα το α’ και την άλλη μέρα το β’ ή το γ’ ή το δ’. Πρώτον. Δεύτερον, η διαχείρισις της κρίσεως στα καθ’ ημάς, στην εκκλησία δηλαδή, δεν γίνεται.... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Εμφανίστηκε στην αρχή μια εικόνα ότι για παράδειγμα τον Βαβύλη είχατε να τον δείτε 20 χρόνια, από τον Βόλο. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν το είπα εγώ. Δεν το είπα εγώ. Αν το είπε κάποιος ο οποίος έτσι νόμισε ότι έπρεπε να πει... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μίλησαν κάποιοι ότι δεν υπήρχε ποτέ συνάντηση μαζί σας.... κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν είπαμε ούτε αυτό. Είπαμε για τον Γιοσάκη ότι ο Μακαριώτατος, όπως γράφει το Δελτίο Τύπου, δεν έχει σχέση με τον Γιοσάκη -- και υποθέτω ότι όλοι καταλαβαίνουν τι σημαίνει σχέσις και τι σημαίνει συνάντησις. Μία συνάντησις που γίνεται ας πούμε στα πλαίσια μιας εθιμοτυπικής επίσκεψης βεβαίως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία σχέσις ή ως μία συνεργασία, πολλώ μάλλον. Τα Δελτία Τύπου.... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Απορρίπτετε επομένως την κριτική ότι ο Αρχιεπίσκοπος είπε ψέματα. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν λέω ψέματα, πώς θα πω ψέματα; Επιτρέπεται; Εμείς λέμε και διδάσκουμε στους ανθρώπους να λένε αλήθεια. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Στην περίπτωση αυτή, ή ο Ειρηναίος λέγει ψέματα ή εσείς Μακαριότατε. Λυπούμαι που το λέγω έτσι, δεν λείπει ο σεβασμός, μην το εκλάβετε έτσι, αλλά πρέπει να θέσω το ερώτημα. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Σύμφωνοι, το καταλαβαίνω. Εγώ σας λέω αυτά που αφορούν εις εμένα. Εγώ λοιπόν σας λέω αυτά που λέγαμε από την αρχή. Δε τους εστείλαμε εμείς κάτω ούτε τον Βαβύλη ούτε τον Τριανταφυλλάκη ούτε τον πατέρα Νικόδημο -- αν είχε πάει κι αυτός μαζί τους ή πήγε αργότερα ή πήγε νωρίτερα. Δεν στους εστείλαμε εμείς κάτω. Και αυτή είναι η αλήθεια. Τώρα, κοιτάξτε να δείτε. Ακούω από τους εκπροσώπους του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, άλλοτε μεν να λένε ότι δεν τους έστειλε ο Αρχιεπίσκοπος κάτω, αυτό το έχει πει φερ’ ειπείν ο δικηγόρος του Πατριαρχείου, ο κ. Κούγιας και επανέλαβε και ο δικηγόρος ο κ. Αλφαντάκης της άλλης πλευράς... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Του Τιμοθέου.... κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Του Τιμοθέου που είναι αντίπαλος του Ειρηναίου, το είπε και αυτός ότι «εγώ εκ μέρους του Τιμοθέου ομιλώ, σας λέω ότι δεν είναι ο Αρχιεπίσκοπος ο οποίος τους έστειλε». Έρχεται ο Μητροπολίτης, ο Αρχιεπίσκοπος όπως λέγεται Ναζαρέτ, προχθές, και λέγει τρόπον τινά εκπροσωπών το Πατριαρχείο, ότι ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών είναι εκείνος ο οποίος μας έστειλε τους ανθρώπους αυτούς. Και βγαίνει σήμερα το πρωί πάλι ο κ. Κούγιας αν θυμάμαι καλά, αν λέω ακριβή πράγματα και λέγει ότι «μίλησα χθες ο βράδυ με τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων ο οποίος μου είπε να πω ότι αυτά τα οποία είπε ο Ναζαρέτ ή ο οιοσδήποτε άλλος, ένας κύριος Μαυραγάνης που είναι εδώ πέρα ως εκπρόσωπος του Πατριαρχείου, δεν με εκφράζουν», λέει ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων. Επομένως τώρα τι να πιστέψει κανένας; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μιλήσατε μαζί του, με τον Ειρηναίο; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δε μίλησα, όχι. Δεν μίλησα διότι φοβούμαι μήπως παρεξηγηθεί αυτή μου η κίνησις και τελικά αρχίσει να διαδίδεται ότι τάχα εγώ βρίσκομαι σε μια δύσκολη θέση και ζητώ σωσίβιο, να πούνε αυτά τα οποία θέλω να πω εγώ. Υπάρχει σχέδιο πίσω από την επίθεση; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πείτε μου κάτι Μακαριώτατε, πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρχει σχέδιο πίσω από την επίθεση που δέχεστε; Και σας ρωτώ γιατί από τη μια μεριά πολιτικοί ζητούν την παραίτησή σας, ορισμένοι Μητροπολίτες, τους ανέφερα πριν, ζητούν επίσης την παραίτησή σας. Αναμιγνύονται στην ιστορία αυτή υπηρεσίες, μυστικές υπηρεσίες. Ακούγεται εντονότατα ότι ο Βαβύλης κάποιου είδους σχέση είχε με τη Μοσάντ, χωρίς κανείς να μπορεί να προσδιορίσει ακριβώς, αλλά πάντως κάποιου είδους σχέση. Ακούγεται επίσης ότι οι τουρκικές μυστικές Υπηρεσίες, διάβαζα στην «Αυριανή» και άκουσα τον Γιώργο τον Κουρή, τον ιδιοκτήτη της εφημερίδας, να λέει ότι οι τουρκικές μυστικές υπηρεσίες παίζουν ρόλο, ο αμερικάνικος παράγοντας δεν συμπαθεί τον Χριστόδουλο διότι δεν μάζευε την γλώσσα του με τους πολέμους και με όσα συνέβαιναν, και επομένως πολλοί λέγουν ότι μπορεί οι δυνάμεις που σας πολεμούν να είναι υπέρτερες αυτών που εμφανίζονται προς τα έξω. Το πιστεύετε αυτό; Πιστεύετε ότι μπορεί να υπάρχει σχέδιο μυστικών υπηρεσιών, σχέδιο κέντρων που δεν γνωρίζουμε εναντίον σας; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, εγώ θα έλεγα εις απάντησιν του ερωτήματός σας, ότι ο ελληνικός λαός είναι αρκετά νοήμων ώστε να είναι σε θέση να αξιολογεί όλα αυτά τα οποία είπατε και τα οποία δεν είναι μυστικά, γράφονται ήδη στις εφημερίδες εδώ και αρκετές μέρες. Εγώ δεν έχω να πω τίποτε το πιο συγκεκριμένο πάνω στην υπόθεση αυτή. Ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματα που νομίζει. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Καταλαβαίνω απ’ αυτό που λέτε, ότι αισθάνεστε ότι δεν είναι μια απλή υπόθεση πάντως αυτό που συμβαίνει. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οπωσδήποτε, αυτό ναι. Αλλά τα βαθύτερα αίτια χρήζουν μιας ενδελεχούς αναλύσεως, για να μη λέει κανείς στο βρόντο και στον αέρα ορισμένα πράγματα, να μπορεί να τα τεκμηριώσει. Ποιά τα λάθη του Αρχιεπισκόπου; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θέλω να ξαναγυρίσω σε μια ερώτηση που σας έκανα στην αρχή και να την ξανακάνω τώρα που έχουμε συζητήσει αρκετά για τις υποθέσεις: Γιατί ζητήσατε συγνώμη από το λαό; Τι θεωρείτε ότι κάνατε λάθος; Μη μου μιλήσετε για τη συλλογική ευθύνη, θέλω να μου μιλήσετε προσωπικά και ανθρώπινα. Εσείς ο ίδιο κάνατε λάθη στην ιστορία αυτή; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, ο κόσμος πιστεύει ότι τα θέματα της Εκκλησίας τα διαχειρίζεται ο Αρχιεπίσκοπος όπως τα θέματα της πολιτείας αντιστοίχως τα διαχειρίζεται ο Πρωθυπουργός. Εκεί ο Πρωθυπουργός είναι υπεύθυνος, εδώ ο Αρχιεπίσκοπος είναι υπεύθυνος. Δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Στην περίπτωση της εκκλησίας λειτουργεί το λεγόμενο Συνοδικόν σύστημα, δηλαδή όλες οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται από ένα πρόσωπο έστω κι αν αυτό είναι ο Προκαθήμενος της εκκλησίας, αλλά από ένα συλλογικό όργανο που λέγεται Ιερά Σύνοδος. Επομένως η διαχείρισις των κρίσεων και η διαχείρισις των προβλημάτων της Εκκλησίας γίνεται κατά τρόπον Συνοδικόν. Αυτό είναι το πολίτευμα της Εκκλησίας μας και αυτός είναι ο τρόπος διοικήσεως της Εκκλησίας. Ως εκ τούτου θα επαναλάβω αυτό το οποίο σας είπα προηγουμένως, ότι δηλαδή θεωρώ ότι αγγίζουν όλους μας οι επιμέρους παραλείψεις οι οποίες... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Σε επιλογές προσώπων κάνετε λάθη Μακαριώτατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Είναι δυνατόν να μην κάνει κανείς λάθος; Το παραδέχομαι, βεβαίως. Κι εγώ άνθρωπος είμαι, μπορεί να πέσω έξω, να ακούσω μια εισήγηση που δεν έπρεπε να ακούσω ή να αξιολογήσω κατά τρόπον διαφορετικόν και εν πάση περιπτώσει όχι πραγματιστικόν, μερικά στοιχεία τα οποία τίθενται... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα ανανεώστε τώρα τον κύκλο των συνεργατών σας με νέα πρόσωπα και με αυστηρότερα κριτήρια επιλογών; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Όπου υπάρχει ανάγκη θα γίνει αυτό. Τα οικονομικά σκάνδαλα Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Έρχομαι στην υπόθεση των Μητροπολιτών που έκαναν μεγάλα οικονομικά σκάνδαλα. Η περίπτωση του Αττικής συγκλόνισε το πανελλήνιο. Μητροπολίτης ιδιοκτήτης off shore εταιρειών, Μητροπολίτης με καταθέσεις που υπερβαίνουν το 1 δισεκατομμύριο δραχμές, με βίλα παράνομα χτισμένη με μόνο άδεια της Ναοδομίας και με πισίνες... κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Για εκκλησάκι είναι η άδεια... Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ναι, για εκκλησάκι είναι η άδεια και υπάρχει βίλα εκεί με πισίνες και με όλες τις πολυτέλειες που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος. Θέλω να ρωτήσω πώς αντιδράσατε σ’ αυτά. Υπάρχει η αίσθηση ότι λέγονται μόνο λόγια. Να σας πω για παράδειγμα τι πιστεύω ότι θα έπρεπε να γίνει σε μια τέτοια περίπτωση; Πιστεύω ότι θα έπρεπε να κινηθείτε και δικαστικά ως Εκκλησία εναντίον του συγκεκριμένου Μητροπολίτη. Η περιουσία του μπορεί να αποδειχθεί σε ποιο βαθμό οικοδομήθηκε από τον μισθό του, τις κληρονομιές που τυχόν έλαβε ή από τα λεγόμενα «τυχερά». Κατ’ εκτίμησιν μπορεί κανείς να καταλάβει, μια τέτοια περιουσία δεν οικοδομείται από τον μισθό του Επισκόπου, δεν οικοδομείται παρά μόνον αν κανείς βάλει χέρι στον οβολό του πιστού. Θα διεκδικήσετε δικαστικά την επιστροφή των χρημάτων του λαού; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Αυτό και μόνον λεγόμενον, ότι δηλαδή κάποιος ιερωμένος έβαλε χέρι στα λεφτά του λαού, αυτό και μόνο συνιστά έγκλημα καθοσιώσεως κ. Χατζηνικολάου. Και επειδή έμαθα να είμαι αυστηρός στον εαυτό μου για να είμαι και αυστηρός στους άλλους όπου πρέπει, πρέπει να σας πω ότι η μεγάλη πλειονότητα των Ιεραρχών δεν έχουν καμία σχέση με τέτοιου είδους παρατράγουδα. Εχει ο Αρχιεπίσκοπος περιουσία; Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ομολογώ ότι είμαι απρεπής, αλλά εγώ θα σας ρωτήσω σήμερα και για την προσωπική σας περιουσία. Εάν θέλετε, είναι προσωπικό δεδομένο βέβαια και είναι απρεπής η ερώτηση, το ξέρω, αλλά εδώ που φτάσαμε θα τα ρωτήσω όλα. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Εφ’ όσον με προκαλείτε θα πω. Εγώ λοιπόν δεν έχω στην κατοχή μου κανένα είδος περιουσίας. Ούτε κινητής ούτε ακινήτου. Ας ψάξει όποιος θέλει σε όλα τα Υποθηκοφυλακεία της Ελλάδος, αν βρει μερίδα επ’ ονόματι του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου Παρασκευαϊδη. Μάλιστα να προσθέσω και αυτό, ότι το πατρικό μας σπίτι το οποίον ανήκε στον αδελφό μου ο οποίος το αγόρασε με δάνειο που πήρε κάποτε, πριν από 40 χρόνια, το σπίτι αυτό το πατρικό που έζησαν οι γονείς μας, έζησε και ο αδελφός μου εκεί (εγώ ενωρίς είχα φύγει για να γίνω κληρικός), κατόπιν κοινής συμφωνίας και δικής μου παροτρύνσεως προς τον αδελφόν μου το εδώρισε σε ένα μοναστήρι. Τώρα μένει μαζί μου, στο ίδιο σπίτι, επομένως ούτε αυτός ούτε εγώ έχουμε κανενός είδους περιουσία. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Πείτε μου για τον Αττικής. Συγκινείστε, και το βλέπω ότι συγκινείστε, όμως πρέπει να θέσω όλα τα ερωτήματα ζητώντας συγνώμη για την απρέπεια ορισμένων ερωτημάτων που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα επέτρεπα στον εαυτό μου. Πείτε μου για τον Αττικής σας παρακαλώ Μακαριότατε. Θα διεκδικήσει η Εκκλησία την επιστροφή χρημάτων εάν αποδειχθεί από την έρευνα που γίνεται ότι δεν μπορεί να δικαιολογήσει την οικονομική του κατάσταση; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Μην αμφιβάλλετε ότι θα γίνει αυτό. Η δε τιμωρία η οποία του επεβλήθη είναι παραδειγματική και πρέπει να σας πω ότι κυρίως αυτό το στοιχείο, αυτού του αδικαιολογήτου πλουτισμού ήταν εκείνο το οποίο μας έβγαλε από τα ράσα μας, όπως λέμε «βγαίνω από τα ρούχα μου». Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Βέβαια υπήρχαν και τα ροζ σκάνδαλα, στα οποία δε θέλω να επιμείνω ιδιαιτέρως, για τα οποία κατηγορείται η Ιερά Σύνοδος και όχι μόνον εσείς αυτή τη φορά, κατηγορείστε όλη μαζί η Ιεραρχία, ότι γνωρίζατε από καιρό και δεν πράξατε τίποτε. Ότι δηλαδή υπήρχαν στην κατοχή σας αυτές οι κασέτες που έγιναν στη συνέχεια σήριαλ, λαϊκό ανάγνωσμα και προκαλούν πολύ πόνο στους πιστούς με την διαρκή προβολή και επανάληψή τους και δεν πράξατε τίποτε. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Και αυτό δεν είναι αληθές, εάν λάβει κανείς υπόψη ότι όταν ετέθησαν πριν από τρία χρόνια, ετέθη το πρόβλημα αυτό και είδαμε τις κασέτες να δημοσιοποιούνται κατά το περιεχόμενό τους, τότε επελήφθημεν ως Ιερά Σύνοδος της υποθέσεως. Αλλά οι εισηγήσεις και οι γνωμοδοτήσεις που είχαμε από τους νομικούς ήσαν αρνητικές -- γιατί ξέρετε, η εκκλησιαστική Δικαιοσύνη στην Ελλάδα απονέμεται όχι μόνον επί τη βάσει των ιερών Κανόνων, απονέμεται και επί τη βάσει των νόμων. Επομένως είμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε και τους νόμους. Ε, λοιπόν, οι νομικοί σύμβουλοι της Ιεράς Συνόδου μας είπαν ότι «δεν έχετε εκ του νόμου δικαίωμα να χρησιμοποιήσετε ως αποδεικτικό μέσο κασέτα προερχόμενη από υποκλοπή». Αυτό θεωρείται ποινικό αδίκημα , γι αυτό και όχι μόνο εκείνος που ενεργεί την υποκλοπή αλλά και εκείνος που κάνει χρήση προϊόντος υποκλοπής είναι ένοχος και παραπέμπεται στον Εισαγγελέα. Επειδή δε η Ιερά Σύνοδος είναι ένα σεβαστό όργανο δεν ήταν δυνατόν να φτάσει να κάνει μία τόσο μεγάλη παρανομία. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μπορεί ο Μητροπολίτης, ο Ιεράρχης να έχει προσωπική ζωή; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, κατά την άποψή μου. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μπορεί το επιχείρημα ότι παραβιάζεται το απόρρητο των τηλεφωνικών συνδιαλέξεων ή όταν χρησιμοποιείται αυτός... κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ητο λάθος η εκτίμησή μας. Ισως είναι και αυτό ένα από τα λάθη μας. Φοβηθήκαμε ότι οιαδήποτε απόφαση θα παίρναμε θα κατέπιπτε εν συνεχεία με προσφυγή προς το Συμβούλιο της Επικρατείας ως παράνομος, και γι’ αυτό το λόγο για να μην εκθέσουμε την Εκκλησία, η οποία θα κατηγορείτο ότι λαμβάνει αποφάσεις οι οποίες είναι αντιδημοκρατικές και παράνομες, γι’ αυτό το λόγο ακολουθήσαμε την πρόταση της νομικής υπηρεσίας. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Εμένα μου αρκεί η δήλωσή σας ότι θεωρείτε ότι ήταν λάθος. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Ηταν λάθος. Να είναι έγγαμοι οι Επίσκοποι; Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Ερχομαι σε ένα ερώτημα που κάνουν πολλοί τελευταία. Μήπως λύση για να υπερβούμε αυτή την άσχημη πραγματικότητα των ροζ σκανδάλων είναι η επιστροφή στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους όπου ο Επίσκοπος ήταν έγγαμος; Η έστω η επιλογή σαν μια άλλη λύση Επισκόπων μεγαλύτερης ηλικίας δηλαδή δοκιμασμένων επί μακρόν στη σχέση τους με τους πολίτες και τον τρόπο με τον οποίον ζουν. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Το έχω ακούσει και εγώ και το έχω διαβάσει και το έχω μελετήσει. Η καθιέρωση κ.Χατζηνικολάου της αγαμίας των ανωτάτων κληρικών, δηλαδή των Επισκόπων, ερείδεται, στηρίζεται , θεμελιώνεται επάνω σε απόφαση Οικουμενικής Συνόδου. Αρα για να αλλάξει αυτό το καθεστώς πρέπει να υπάρξει μία άλλη Οικουμενική Σύνοδος του αυτού επιπέδου, ώστε να μπορέσει να αναιρέσει την προηγούμενη απόφαση. Επομένως δεν είναι υπόθεση της Εκκλησίας της Ελλάδος μόνον, να λάβει μια τέτοια απόφαση. Το πολύ – πολύ θα μπορούσε αυτό να συζητηθεί σε μια Πανορθόδοξη Σύνοδο, πανορθόδοξη διάσκεψη, όπου θα συμμετείχαν όλες οι ορθόδοξες Εκκλησίες που υπάρχουν στην οικουμένη, και αυτές να ελάμβαναν ενδεχομένως μία απόφαση -- αν και από πολλούς κανονολόγους λέγεται ότι δεν έχει το κύρος μια πανορθόδοξος διάσκεψη να αντιπαρατεθεί σε αποφάσεις που έχουν ληφθεί από Οικουμενική Σύνοδο, γιατί όπως ξέρετε ο Χριστιανισμός είναι τώρα διεσπασμένος, είμαστε τρία κομμάτια. Επομένως, παρά το ότι εμείς πιστεύουμε ότι κατέχουμε την αλήθεια πλήρη και επομένως από μόνοι μας είμαστε η Ορθόδοξος Εκκλησία του Χριστού, δεν ονομάσαμε την Σύνοδό μας που πρόκειται να συνέλθει Οικουμενική, την ονομάσαμε Γενική Σύνοδο, ή μεγάλη Σύνοδο, ακριβώς για να δείξουμε ότι αυτή η Σύνοδος υπολείπεται κατά τι των Οικουνενικών. Είναι επομένως θέμα και ουσίας, αλλά και διαδικασίας. Είναι η επίθεση τώρα συνέχεια των ταυτοτήτων; Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα ερευνήσετε τα οικονομικά των υπολοίπων Μητροπολιτών; Για ορισμένους ακούγονται σημεία και τέρατα. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Η πρότασή μου η οποία έγινε δεκτή από την Ιερά Σύνοδο είναι ακριβώς να υποβάλλουν όλοι οι Μητροπολίτες αντίγραφο της δηλώσεώς των στην Εφορία (το Ε9 που λέμε) και να καθιερωθεί το πόθεν έσχες για όλους μας. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μήπως για την στάση αρκετών πολιτικών ιδιαίτερα από το χώρο του ΠΑΣΟΚ και της Αριστεράς απέναντί σας, πολιτικών που ζητούν και την παραίτησή σας τις τελευταίες ημέρες, οφείλει το γεγονός ότι και εσείς στο παρελθόν «πολιτευθήκατε» ως Αρχιεπίσκοπος; Ανοίξατε μέτωπα με ορισμένα από τα Κόμματα; Για παράδειγμα θυμούμαι και έχετε πολύ έντονη κριτική, ακούστηκε εκείνο το Γραικύλοι, ή για την κόντρα σας στο θέμα των ταυτοτήτων με την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ όπου ελέγετο και εγράφετο ότι ήταν μια αδιέξοδη κόντρα με την έννοια ότι από την Ευρωπαϊκή Ενωση αναγκαστικά οδηγηθήκαμε στις ταυτότητες χωρίς το θρήσκευμα. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Οχι, δεν είναι αλήθεια αυτό. Αντιθέτως πρέπει να πω ότι από την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν υπήρξε καμία παρέμβαση σε ότι αφορά το περιεχόμενο των ταυτοτήτων. Όπως πληροφορούμαι οι Ευρωπαϊκές ταυτότητες που θα είναι κοινές για όλες τις χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, θα έχουν δύο κεφάλαια. Το πρώτο θα είναι υποχρεωτικό για κάθε χώρα και επομένως τα στοιχεία είναι κοινά για όλους τους πολίτες, και από κάτω θα υπάρχει ένας καθαρός ελεύθερος χώρος όπου η κάθε κυβέρνηση, το κάθε κράτος θα μπορεί εκεί να γράψει όποια στοιχεία νομίζει ότι της είναι απαραίτητα για τους πολίτες της και μόνο. Απο κει και πέρα, ο λόγος μου είναι γνωστό και είναι αποδεκτό ότι έχει ενοχλήσει πολλούς. Είναι όμως λόγος θα έλεγα Χρυσοστομικός και Προδρομικός. Δηλαδή ο λόγος τον οποίον χρησιμοποιούσε ο Πρόδρομος όταν έλεγε το «ουκ ?ξεστίν σοι», δεν σου επιτρέπεται αυτό το πράγμα, ή όταν ο ιερός Χρυσόστομος απευθυνόμενος στην βασίλισσα της εποχής εκείνης έλεγε «πάλιν η Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν αιτείται, ζητεί την κεφαλή του Ιωάννου επί πίνακι». Νομίζω ότι ο ρόλος ενός Αρχιεπισκόπου όπως και ρόλος κάθε Επισκόπου και κάθε κληρικού δεν είναι απλώς και μόνον να ομιλούμε για την μεταθανάτια ζωή, για την ψυχή μας και για την αιώνια βασιλεία. Βεβαίως αποτελεί το υπ’ αριθ.1 θέμα με το οποίο πρέπει να ασχολούμεθα πρωτίστως, αφού είμεθα πνευματικοί πατέρες. Αλλά νομίζετε ότι θα δικαιωνόμασταν στα μάτια του λαού μας εάν απείχαμε από του να λάβουμε θέση για υπαρξιακά προβλήματα, για καθημερινά προβλήματα, προβλήματα που αντιμετωπίζει ο κάθε άνθρωπος, κάθε στιγμή στη ζωή του;Θα ήταν ανεκτό εμείς να δηλώναμε μία αποχή, μία αδράνεια λέγοντας ότι δεν είναι δικό μας ρόλος; Δεν είναι δικός μας ρόλος να ασχοληθούμε με την οικογένεια και τα προβλήματά της; Με την νεολαία και τα προβλήματά της; Με την παιδεία και με τα προβλήματά της; Δεν είναι ρόλος δικός μας να πούμε κάτι τι για τα εθνικά μας θέματα όπως ο κάθε έλληνας πολίτης έχει αυτό το δικαίωμα να το κάνει; Γιατί λοιπόν θεωρείται ο λόγος ο δικός μου ότι είναι λόγος ο οποίος μπαίνει σε ξένα χωράφια τρόπον τινα και δεν παραμένει σε ένα χώρο, όπου εκεί και μόνο θα μπορούσαμε να λέμε για το κερί και για το λιβάνι. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Το «Γραικύλοι» ήταν λάθος; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Δεν νομίζω ότι είναι λάθος. Επιτέλους πρέπει να ακούγονται μερικές αλήθειες σ’ αυτό τον τόπο όταν δεν υπάρχουν κάποιοι άλλοι να τις λένε. Ε, ας τις λέει ο Χριστόδουλος. Ν.ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Επαρκούν τα μέτρα; Και κλείνω. Τι εννοώ: η εικόνα που υπάρχει είναι ότι σε μια ελληνική κοινωνία όπου έχουν φθαρεί τα πρέπει τα πάντα, έχει φθαρεί η εμπιστοσύνη απέναντι στην πολιτική και στους πολιτικούς. Η εμπιστοσύνη απέναντι στα Μέσα Ενημέρωσης και στους δημοσιογράφους, η εμπιστοσύνη απέναντι στο κράτος και στους λειτουργούς του, εσχάτως η εμπιστοσύνη απέναντι στη δικαιοσύνη και τους λειτουργούς της. Τώρα φθείρεται και η εμπιστοσύνη απέναντι στην εκκλησία, το πνευματικό καταφύγιο και τους ιερείς. Επαρκούν τα μέτρα αυτά για να αποκατασταθεί αυτό το κενό; Για να αποκατασταθεί το τρωθέν κύρος της Εκκλησίας; Ενας φίλος μου, πνευματικός άνθρωπος λέγει ότι αυτή είναι η εικόνα μιας άγριας Ελλάδας, την οποίαν δεν έχεις πού να ακουμπήσεις διότι όλα έχουν ευτελιστεί, όλα έχουν υποστεί μείωση κύρους, μείωση αξιοπιστίας. Επαρκούν αυτά τα μέτρα; Η είναι ασπιρίνη απλή Μακαριώτατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κοιτάξτε, κάναμε μια επανάσταση με τα μέτρα αυτά, έστω και αν δεν έχουν αξιολογηθεί κατ’ αυτό τον τρόπο. Ούτε η Οικουμενική Σύνοδος δεν το είχε αποφασίσει ποτέ αυτό, είναι μικρό πράγμα να καθιερώσουμε εμείς ένα συμβούλιο στο οποίο θα συμμετέχει ως πρόεδρος μεν ο Αρχιεπίσκοπος ο εκάστοτε και θα έχει 4 ακόμα μέλη από κάτω που θα είναι οι αντιπρόεδροι των 4 ανωτάτων δικαστηρίων της χώρας, Αρείου Πάγου, Συμβουλίου της Επικρατείας , Ελεγκτικού Συνεδρίου, Νομικού Συμβουλίου του κράτους, οι οποίοι θα λαμβάνουν κάθε μήνυση η οποία θα έρχεται εναντίον κάποιου Μητροπολίτου και σε πρώτη φάση θα ενεργούν, θα αξιολογούν, θα κρίνουν περί της νόμου βασιμότητος ή της νόμου αβασιμότητος της μηνύσεως αυτής και στη συνέχεια θα υποβάλλουν το πόρισμα της έρευνάς τους στην Ιερά Σύνοδο; Δηλαδή βάλαμε επάνω από το κεφάλι μας ένα όργανο αδέκαστο, τουλάχιστο ex officio, ένα αδέκαστο όργανο το οποίο δεν υπήρχε μέχρι τώρα, και το εμπνευστήκαμε ακριβώς και μόνο για να αντιμετωπίσουμε αυτή την καχυποψία που υπάρχει, ότι δεν έχουμε τάχα τη διάθεση να εξυγιάνουμε το χώρο μας και πριν λίγο … Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Θα εξυγιάνετε και το περιβάλλον σας αν χρειαστεί; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Το είπα και το επαναλαμβάνω γι’ άλλη μια φορά. Όποιος είναι είτε υπόλογος ή ένοχος πράξεως η οποία όχι πρέπουσα, βεβαίως θα υποστεί τις δέουσες κυρώσεις. Το μήνυμα προς τους πιστούς Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Αν σας ζητούσα να κλείσετε εσείς αυτή την συνέντευξη, αυτή την εκπομπή κοιτάζοντας τους πιστούς στα μάτια και λέγοντας τους δυο λόγια τι θα τους λέγατε; κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Θα τους έλεγα πράγματι κοιτάζοντας τους στα μάτια με πολύ ειλικρίνεια, όπως το έχω καθιερώσει και έχω συνηθίσει τόσα χρόνια, δεν είναι η εικόνα της Εκκλησίας αυτή η οποία παρουσιάζεται τις τελευταίες εβδομάδες. Υπάρχουν τα μεμπτά σημεία μέσα μας, μέσα στο σώμα μας, στο σώμα των κληρικών μας όλων των βαθμών. Τα έχουμε επισημάνει και θέλουμε να τα διορθώσουμε. Πήραμε νομίζω μέτρα τα οποία πιστεύω ότι αν σωστά εφαρμοστούν θα οδηγήσουν σ’ αυτό το αποτέλεσμα το οποίο όλοι ονειρευόμαστε. Κατά τα άλλα η θρησκεία και η Εκκλησία μένουν στην υψηλή θέση την οποία έχουν μέσα στην καρδιά σας αγαπητοί συνέλληνες. Μένουν ακριβώς όπως τις είχατε γνωρίσει αυτές τις αξίες. Και όταν έλεγα ότι η Εκκλησία αποτελεί και πάλι το αποκούμπι του λαού μας, το εννοούσα, γιατί πραγματικά ήξερα ότι εκεί μπορείτε να καταφεύγετε και η Εκκλησία ως ιερός θεσμός δεν πρόκειται ποτέ να σας απογοητεύσει. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Μακαριώτατε, σας ευχαριστώ θερμά που είχατε την υπομονή και το κουράγιο να απαντήσετε στα ερωτήματα μου. κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ: Κι εγώ ευχαριστώ πολύ κ. Χατζηνικολάου που μου δώσατε αυτή την ευκαιρία. Ν. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κυρίες και κύριοι, ευχαριστούμε κι εσάς που μας παρακολουθήσατε. Καλή σας νύχτα.